bộ đã bất đồ thộp được họ, vì họ tưởng rằng những con thuyền kia như
thường lệ chỉ đang bơi về những nơi neo đậu khi đêm đến. Ngay khi rạng
sáng, cánh quân còn lại đã đổ bộ nốt, tức là toàn bộ thuỷ thủ đoàn của chừng
hơn bảy mươi chiến thuyền, trừ những tay chèo có cấp bậc thấp nhất, cùng
với vũ khí họ mang theo, tám trăm cung thủ và cũng bằng ấy quân đeo
khiên, viện binh từ Messenia và toàn bộ những quân khác đang làm nhiệm
vụ quanh Pylos, trừ quân đồn trú ở công sự. Chiến thuật của Demosthenes là
chia họ thành những đội khoảng hai trăm quân, hoặc hơn hoặc kém, và ra
lệnh cho họ chiếm lấy những điểm cao nhất nhằm làm quân địch phải chôn
chân một chỗ bằng cách bao vây từ mọi phía và như vậy sẽ khiến địch
không thể thấy được quân Athens mà lại bị phơi mình dưới làn tên đạn đan
nhau, bị quân Athens phục phía sau đánh dồn lên nếu tấn công lên phía
trước, và bị cánh quân bên này đánh ép sang nếu tiến đánh cánh bên kia.
Tóm lại, dù di chuyển theo hướng nào thì quân địch cũng sẽ có những kẻ tấn
công từ sau lưng, và những kẻ tấn công vũ trang nhẹ này là những kẻ nguy
hiểm nhất; tên, lao, đá và ná bắn đá khiến họ cực kỳ lợi hại ở khoảng cách
xa, và không có cách nào để đến gần họ mà đánh giáp lá cà, vì họ có thể
khắc chế địch trong khi thoái lui, và ngay khi kẻ truy đuổi họ quay đi là họ
liền xông lên tấn công hắn. Ý tưởng đã thôi thúc Demosthenes hình thành
nên kế hoạch đột kích là như thế, và đó cũng là ý tưởng chủ đạo để tiến hành
cuộc đột kích.
Trong khi đó bộ phận chủ lực của đội quân trên đảo (do Epitadas chỉ huy),
khi thấy tiền đồn của họ đã bị tiêu diệt và một đội quân đang tiến đánh họ,
đã siết chặt hàng ngũ và xông lên giáp chiến với bộ binh hạng nặng của
Athens trước mặt họ, bộ binh hạng nhẹ ở hai bên cánh và đoạn hậu. Thế
nhưng họ đã không thể giao chiến hay lợi dụng được kỹ năng vượt trội của
mình, bộ binh hạng nhẹ của Athens đã kiềm chế họ ở cả hai bên sườn bằng
tên, đá, mác, lao, còn bộ binh hạng nặng của Athens vẫn đứng yên tại chỗ
thay vì tiến lên đối địch với họ; và mặc dù họ đã đánh cho bộ binh hạng nhẹ
của Athens chạy tan tác ở bất cứ nơi nào quân này xông đến và tiến lại quá
gần, nhưng quân này vẫn vừa lùi vừa đánh, do được vũ trang nhẹ và dễ dàng
chiếm được lợi thế trong khi rút chạy, vì địa hình tự nhiên hiểm trở và gập
