người Lacedaemon phải liều đánh cược tất cả những gì chúng có vào
may rủi chỉ trong một ngày ở Mantinea; và dẫu rằng chúng đã thắng
trận ấy nhưng từ đó trở đi chúng đã chẳng thể khôi phục lại hoàn toàn
sự tự tin như trước nữa.
Tuổi đời non trẻ của tôi và cái bị gọi là ngông cuồng phi lý đó đã tìm
ra được những lập luận thích đáng để đối phó với quyền lực của dân
Peloponnese như vậy đó, và bằng vào nhiệt huyết của mình, tuổi trẻ
này đã chiếm được lòng tin của họ và thắng thế. Và lúc này xin đừng lo
ngại vì tuổi đời tôi còn non trẻ, mà trái lại trong khi tôi còn đang độ
thanh xuân, và Nicias xem ra đang gặp vận may, các vị hãy lợi dụng
triệt để những gì cả hai chúng tôi có thể cống hiến được. Cũng đừng rút
lại quyết định cử hạm đội đi Sicily của các vị chỉ vì lý do các vị sắp sửa
đi đánh một thế lực rất hùng mạnh. Các thành bang ở Sicily rặt bọn tạp
dân, chúng dễ dàng thay đổi thể chế của mình và chấp nhận những thể
chế mới thay cho thể chế của chúng; và vì vậy cư dân ở đó, đã chẳng
mảy may có chút lòng yêu nước nào, lại không trang bị được vũ khí
cho người của chúng, và bản thân chúng cũng chưa củng cố phòng vệ
vững chắc được trên đất đó theo cách chính quy; mỗi người đều cho
rằng hoặc bằng tài ăn nói hoặc bằng xung đột đảng phái hắn có thể
kiếm chác được gì đó bằng chi phí của dân, và rồi nếu có xảy ra tai hoạ
gì thì chạy sang định cư ở xứ khác, và hắn luôn chuẩn bị sẵn sàng theo
hướng đó. Từ đám dân chúng hỗn tạp như thế này thì các vị đừng mong
chúng có sự nhất trí trong bàn bạc cũng như sự phối hợp trong hành
động; mà chắc chắn chúng sẽ từng tên một theo sang phe ta khi chúng
có được lời mời chào lọt tai, nhất là khi chúng đang tơi bời vì cuộc
xung đột nội bộ như chúng ta được tin báo. Hơn nữa, các thực dân Hy
Lạp ở Sicily không có nhiều bộ binh hạng nặng như chúng khoe
khoang; cũng y như tất cả các dân Hy Lạp đã không chứng minh được
rằng tổng quân số của họ bằng quân số mỗi bang tự tính toán là mình
có gộp lại, mà là Hy Lạp đã thổi vống quân số của họ lên, và cho đến
giờ khó lòng mà có một lực lượng bộ binh hạng nặng đủ dùng cho suốt
cuộc chiến tranh này. Vậy nên, từ tất cả những gì mà tôi nghe ngóng
