LỊCH SỬ CHIẾN TRANH PELOPONNESE - Trang 563

kẻ khác trội hơn mình khi chiến đấu trên sàn; nói tóm lại, mỗi người gắng
hết sức để chứng tỏ mình là người ưu tú nhất trên lĩnh vực riêng của mình.
Và khi rất nhiều thuyền giao chiến trong một phạm vi nhỏ hẹp (vì đó là hai
hạm đội lớn nhất đang đánh nhau ở chỗ chật hẹp nhất mà người ta từng thấy,
tổng số cả hai bên ngót nghét hai trăm chiến thuyền), những cuộc tấn công
mũi đối mũi thường lệ đã trở nên hiếm hoi, chẳng có cơ hội mà chèo lùi lại
hoặc phá vỡ trận tuyến của địch; trái lại thường thấy hơn là sự va đụng của
một con thuyền liều húc vào con thuyền khác hoặc đang trốn chạy khỏi cuộc
tấn công hoặc đang tấn công con thuyền thứ ba nào đó. Chỉ cần một chiến
thuyền tiến đến để tấn công là những binh lính trên sàn thuyền địch phóng
lao và bắn tên bắn đá như mưa vào nó; nhưng khi đã cặp sát mạn vào nhau
thì bộ binh hạng nặng cố gắng trèo lên thuyền địch, đánh giáp lá cà. Ở rất
nhiều chỗ xảy ra tình trạng một thuyền đang dồn dập tấn công địch ở một
bên mạn và mạn bên kia lại bị thuyền khác tấn công, nguyên do là bởi chỗ
ấy quá chật hẹp, và hai thuyền hoặc đôi lúc còn nhiều hơn nữa đã không
tránh khỏi bị vướng vào một con thuyền khác, buộc các hoa tiêu phải chạy
đôn chạy đáo chỗ này để phòng thủ, chỗ kia để tấn công, không chỉ mỗi lúc
một việc, mà nhiều việc một lúc ở mọi phía; trong khi đó tiếng động rầm
rầm do nhiều con thuyền đâm vào nhau cùng lúc không những làm nỗi kinh
hoàng lan rộng mà còn át hẳn mệnh lệnh của những viên đốc thuyền khiến
không ai nghe thấy được. Những viên đốc thuyền của cả hai phía trong lúc
thực hiện nhiệm vụ của mình và trong lúc chiến sự đang dầu sôi lửa bỏng đã
liên tục hét lên những mệnh lệnh và lời kêu gọi với người phía họ; phía
Athens thì thúc giục cướp lấy đường ra, và hơn bao giờ hết lúc này họ phải
thể hiện dũng khí của mình và nắm lấy cơ hội bình an trở về quê xứ; phía
Syracuse và các đồng minh thì thét bảo quân mình rằng ngăn được quân
địch không cho chúng chạy thoát mới là vinh quang, và đánh thắng địch là
làm rạng danh xứ sở của họ. Hơn thế nữa, các tướng lĩnh ở mỗi bên nếu thấy
bất kỳ thuyền nào trong trận đang chèo lùi về bờ mà không phải vì bị ép,
liền gọi to tên của thuyền trưởng và hỏi anh ta – phía Athens thì hỏi rằng có
phải họ chèo lùi vì họ coi bờ biển cực kỳ thù địch kia là của mình hơn là
vùng biển mà họ đã nhọc nhằn lắm mới giành được hay không; phía