lúc đó hạm đội của họ bơi vào bãi biển và kéo những con thuyền của Athens
đi. Vài con thuyền đã bị quân Athens đốt cháy như đã dự định từ trước;
những thuyền còn lại đã được kéo lên bờ biển liền bị quân Syracuse mặc ý
buộc vào thuyền của họ mà không một ai ngăn chặn, và kéo chúng về kinh
thành.
Sau sự cố này, khi Nicias và Demosthenes cho rằng chuẩn bị thế là đủ,
đạo quân đó đã ra đi vào ngày thứ hai sau trận hải chiến. Đó là một cảnh
tượng thê thảm, không chỉ vì tình cảnh họ phải rút lui sau khi mất hết tất cả
chiến thuyền của mình, những hy vọng lớn nhất của họ đã tiêu tan và bản
thân họ và thành bang của họ đang trong cơn nguy khốn, mà còn vì khi họ
bỏ lại doanh trại đã có những thứ khiến họ nhìn thấy mà lòng đau như cắt.
Xác các binh sĩ trận vong của họ nằm đó chưa được chôn cất, và mỗi người
khi nhận ra một người bạn mình trong số đó lại rùng mình vì thương tiếc và
khiếp sợ; trong lúc những người sống sót mà họ bỏ lại đằng sau, những
người bị thương hoặc ốm yếu, đối với người sống trông còn đáng sợ hơn là
những xác chết, và đáng thương hơn là những kẻ đã chết. Những kẻ này bắt
đầu khẩn khoản van nài cho đến lúc bạn bè của họ phải bối rối, cầu xin hãy
đem họ đi theo và la gọi từng chiến hữu hoặc người thân mà họ nhìn thấy,
bám lấy cổ những người ở cùng một lán trại với họ trong lúc những người
đó ra đi, và đi theo xa hết mức có thể theo được, và khi sức cùng lực kiệt, họ
luôn miệng kêu trời và gào khóc vì bị bỏ lại. Bởi vậy cả đạo quân tuôn trào
nước mắt và tâm trí rối bời sau thảm cảnh đó đã cảm thấy chẳng dễ dàng cất
bước ra đi cho dù là đi khỏi đất địch, nơi mà họ đã phải chịu những tai ương
quá khủng khiếp đến mức phải rơi lệ và trong cái tương lai mờ mịt trước mắt
họ sợ rằng sẽ phải chịu đựng nhiều hơn. Tâm trạng chán nản và tự trách
mình cũng lan rộng trong bọn họ. Thực ra họ chỉ có thể so sánh với cư dân
của một trấn đã kiệt quệ vì đói, và không ít kẻ đã đào tẩu; toàn bộ quân số
đang trên đường hành quân không dưới bốn vạn người. Tất cả đều mang
theo bất kỳ thứ gì họ có thể mang được và có thể dùng được, và các bộ binh
hạng nặng và quân kỵ, trái với thói quen của họ khi đang mang giáp trụ khí
giới, họ còn phải đeo theo bên mình lương thực dự trữ, một số là vì thiếu kẻ
phục dịch, một số khác là vì không tin tưởng vào những kẻ phục dịch, vì
