đầu tiên bằng Ý ngữ năm 1631, cùng năm đó sách được dịch ra Pháp ngữ
đồng ấn hành tại Lille và Rennes, đến năm 1632 lại được dịch ra La ngữ
xuất bản ở Vienne, cũng năm 1632 được dịch ra tiếng Hòa Lan xuất bản ở
Louvain, năm 1633 lại dịch ra Đức ngữ xuất bản ở Vienne và một bản Anh
ngữ tại Luân Đôn. Năm 1704 một bản dịch mới bằng Anh ngữ được xuất
hiện trong tuyển tập Churchill. Năm 1811, tuyển tập du hành của Pinkerton
in lại hoàn toàn bản dịch trong tuyển tập Churchill. Năm 1931, ông
Bonifacy lại dịch từ bản tiếng Ý sang Pháp văn và cho in trong Bulletin des
Amis du Vieux Hué
.
Tuy cuốn sách của Borri được in lần đầu tiên bằng tiếng Ý năm
1631, nhưng phải hiểu là những chữ quốc ngữ trong đó là thứ chữ ông viết
vào năm 1620-1621. Bởi vì Borri bỏ Đàng Trong hoàn toàn năm 1621, và
khi ông về Âu châu chắc không sửa lại những chữ Việt trước khi đem xuất
bản. Vậy chúng ta phải coi thứ chữ quốc ngữ này là vào năm 1621. Có một
điều cũng nói rõ ở đây là, những chữ quốc ngữ trong sách của Borri sự
thường không đúng hoàn toàn với những chữ trong bản thảo của ông, bởi
vì nhà in không có những dấu chữ quốc ngữ mà rất có thể Borri đã dùng
lúc soạn thảo. Tiếc rằng chúng ta không có chính bản viết tay của Borri để
trình bày. Dưới đây chúng tôi xin căn cứ theo cuốn sách của Borri nhan đề
Relatione della nuova Missione... in tại La Mã năm 1631, rút ra những chữ
quốc ngữ trong đó. Chúng tôi xin bỏ qua việc ghi lại các số trang có chữ
quốc ngữ, vì không cần.
Anam : An Nam.
Tunchim : Đông Kinh.
Lai : Lào. Nước Lào.
Ainam : Hải Nam. Đảo Hải Nam.
Kemoi : Kẻ Mọi. Xứ Mọi ở Cao nguyên Trung phần.
