Nam. Biên bản không ghi ngày, tháng cuộc họp. Nhưng chúng tôi chắc hội
nghị được diễn ra khoảng từ tháng 8 đến tháng 12-1645, vì trong biên bản
có ghi tên Đắc Lộ. Chúng ta biết, năm 1645, Đắc Lộ chỉ có mặt ở Áo Môn
từ 23-7 đến 20-12 mà thôi.
Chúng tôi không có biên bản gốc của hội nghị làm vào năm 1645
nên phải dùng bản chép lại vào năm 1654. Tuy đây là tài liệu chép lại,
nhưng phần soạn thảo năm 1654, nói về lý do của tài liệu, đã chiếm hết
một trang (f. 35r), còn từ cuối trang 35r đến hết là một biên bản đã được
soạn vào năm 1645. Trong phần biên bản có nhiều chữ quốc ngữ mà đứng
về phương diện lịch sử phải coi đó là những chữ quốc ngữ năm 1645, chứ
không phải là chữ quốc ngữ năm 1654.
Tác giả toàn bản tài liệu này là ai ? Theo sự hiểu biết của chúng tôi
thì trang đầu tức trang 35r của bản tài liệu do L.m. Gio. Filippo de Marini
soạn ; còn chính biên bản, tức là từ cuối trang 35r đến hết lại do một người
khác, chứ không phải do Marini soạn, vì lúc đó Marini chưa biết tiếng Việt.
Nên nhớ là, năm 1654 Marini chỉ chép lại biên bản 1645. Dù Marini cũng
tham dự hội nghị năm 1645 về vấn đề mô thức Rửa tội bằng tiếng Việt,
nhưng vì ông chưa biết tiếng Việt, nên không thể nói được là biên bản do
Marini soạn thảo như một số nhà nghiên cứu tài liệu này đã nhận định. Để
chứng minh, thiết tưởng nên biết qua về tiểu sử Marini.
Gio. Filippo de Marini (1608-1682), sinh tại Ý, gia nhập Dòng Tên
tỉnh La Mã năm 1625. Ông tới Goa vào ngày 20-11-1640. Đầu năm 1641,
Marini cùng với 23 Linh mục, Trợ sĩ Dòng Tên rời Goa đi Áo Môn. Tuy
nhiên, vì Marini ngừng lại ở Cochin và Xiêm, nên mãi đến năm 1643 ông
mới tới Áo Môn. Từ năm 1647 đến 1658, Marini hoạt động truyền giáo ở
Đàng Ngoài, và nơi ông hoạt động nhiều nhất là ở Xứ Đông, tức vùng Hải
Dương. Cuối năm 1658, Marini bị Chúa Trịnh Tạc trục xuất khỏi Đàng
Ngoài, nên ông phải về Áo Môn. Đầu năm 1659, tỉnh Dòng Tên Nhật Bản
cử ông về La Mã dự Đại công nghị Dòng Tên thứ 11 diễn ra từ 9-5 đến 27-
