Đây là một cuốn giáo lý mà tác giả muốn viết cho những người dậy
giáo lý dùng. Cuốn sách được viết bằng hai thứ tiếng : La tinh và Việt Nam.
Trên mỗi trang sách chia làm hai, có một gạch phân đôi từ trên xuống dưới
: bên tay trái của người đọc sách là chữ La tinh (chữ xiên), bên tay phải là
chữ Việt (chữ đứng). Để độc giả dễ dàng đối chiếu hai thứ chữ, Đắc Lộ đặt
ở đầu mỗi ý tưởng chính mẫu tự abc... cho hai phần La Việt, rồi chính giữa
trang cũng đặt mẫu tự abc... cho hai phần La Việt song song. Cuốn sách có
319 trang, không đề Lời tựa. Sau trang bìa và trang ghi ngày được phép in
sách, là đến phần chính ngay.
Viết sách này, tác giả không chia ra từng chương, mà lại chia theo
từng ngày học, có tính cách sư phạm, mà như chúng ta đã biết là sách được
chia ra Tám ngày. Cuốn sách quý giá này đã được nhóm Tinh Việt tái bản
tại Sài Gòn năm 1961. Lần tái bản này sách dầy 237 trang. Tiếc rằng, nhà
xuất bản không cho in lại đúng chữ quốc ngữ trong nguyên bản, nên đối với
các nhà nghiên cứu ngữ học Việt Nam, ít có lợi. Ở đây chúng tôi không bàn
đến nội dung cuốn sách, vì không phải là vấn đề của chúng ta lúc này
. Về
phương diện ngữ học cuốn Cathechismus cũng như cuốn Dictionarium đã
được một số người bàn tới. Riêng chúng tôi, vì không muốn đi ra ngoài
mục đích tập sách nhỏ này là sơ lược lịch sử chữ quốc ngữ, nên bó buộc
chúng tôi phải bỏ qua, để bước sang phần xuất bản hai cuốn sách.
Công cuộc xuất bản
Chúng ta đã biết là hai cuốn sách trên được xuất bản tại La Mã năm
1651. Cuốn Dictionarium được L.m. F. Piccolomineus, Bề trên cả Dòng
Tên cho phép xuất bản ngày 5-2-1651
, tức là một năm rưỡi sau khi Đắc
Lộ về tới La Mã (27-6-1649). Cuốn Cathechismus được L.m. Gosswinus
Nikel, lúc đó là quyền Bề trên Cả
, cho phép xuất bản ngày 8-7-1651.
Ngày 2-10-1651, trong một phiên họp, các Hồng y và Giáo chủ đã ra lệnh
cho nhà in của Bộ Truyền giáo ngừng mọi công việc để in cho xong cuốn
