Nhờ công lao của Đắc Lộ, năm 1651 đánh dấu một giai đoạn quan
trọng nhất của lịch sử chữ quốc ngữ. Ngày nay, nhắc đến lịch sử chữ chúng
ta đang sử dụng, là phải nhớ tới công ơn Đắc Lộ. Tại Hà Nội một bia kỷ
niệm
(*). Đắc Lộ được dựng vào giữa năm 1941 và tại Sài Gòn một con
đường mang tên Alexandre de Rhodes (Đắc Lộ) từ năm 1955, để tưởng nhớ
công ơn Đắc Lộ.
Dầu sao Đắc Lộ cũng là người ngoại quốc, chúng ta cần phải tìm
kiếm những bản văn quốc ngữ do người Việt Nam soạn vào thế kỷ 17, để
hiểu được phần nào ảnh hưởng thứ chữ mới này nơi người Việt Nam trong
thời kỳ đầu tiên. Vì vậy, chương bốn sẽ đề cập tới ba tài liệu quan trọng về
chữ quốc ngữ do hai người Việt Nam sáng tác.