Bức thư của Thầy Thiện sẽ cho bạn đọc thấy, không những tác giả
giỏi chữ quốc ngữ hơn Văn Tín, mà xem ra cũng có học lực cao hơn. Ngoài
ra, có lẽ Thầy Thiện còn biết cả tiếng Bồ Đào Nha và La tinh nữa, ít nhất là
biết sơ sơ, vì ông đã viết mấy chữ đó ở đầu bức thư.
« Ao P
e
Philipe Marino »
« Pax Christi »
Rày là ngày lễ Bà thánh Daria đồng trinh tử vì đạo
, tôi xin vì
công nghiệp Bà thánh nầy mà làm thư nầy cho đến nơi Thầy. Tôi lạy ơn
Thầy vì Đức Chúa Trời mà chịu khó nhọc làm vậy. Tôi đã làm được thư
gưởi sang Macao cho Thầy, song le chẳng biết là có ai gưởi cho đến Thầy
hay chăng
. Rầy có khách Olande
trẩy về bên ấy, mà Thầy cả gưởi thư
đi bên ấy
, thì tôi phải làm một hai lời sang lạy ơn Thầy vậy. Các bổn đạo
xứ Đông
thì lòng nhớ Thầy lắm, một ước ao cho Thầy lại đến nước nầy
một lần nữa ; song le nước Annam hãy còn rối chửa có xong
. Các bổn
đạo nhà quê rày xa Thầy, kẻ thì giữ, kẻ thì bỏ, vì chẳng có Thầy cả đến giải
tội cho
. Những Kẻ giảng
thì đi thăm dạy dỗ một hai lẽ vậy, chẳng bằng
có Thầy cả thì hơn. Rày thì có hai Thầy cả ở Kẻ Chợ, chẳng dám đâu
,
song le bổn đạo mọi nơi hằng có đến liên ; mà hai Thầy cũng chịu khó giải
tội ban đêm, đến gà gáy thì làm lễ, cho bổn đạo Comunhong
, rồi lại ra
hết, chẳng dám vào ban ngày. Kẻ chịu đạo thì hằng có liên, chẳng có khi
nơi nào mà chẳng đi chịu đạo
.
« Manoel cùng Miguel
rằng, Thầy có khiến tôi chép những truyện
bên này, thì tôi làm được hai vở để cho Thầy cả Onofre
sẽ gưởi cho Thầy
bên ấy. Đây dù mà có sự gì lạ thì đã có hai Thầy cả sẽ chép cho Thầy được
hay. Tôi lại nói lại cho Thầy được hay, các sự Thầy để lại đây, thì tôi để
mặc Thầy cả thay thảy, cũng có phần gưởi về Macao, có phần để lại đây.
Bằng sự tiền Thầy dạy cho mẹ Romong thì tôi đã cho, song le mẹ nó để cho
kẻ trộm lấy hết chẳng được ăn, mà Romong thi còn ở nhà Thầy cả
, còn
