Trong tác phẩm Partial Justice (Công lý thiên vị), nhà tâm thần học Willard
Gaylin đã phỏng vấn 17 nhân chứng, họ đều đã từ chối tham gia nhập ngũ
trong chiến tranh Việt Nam và phải lãnh bản án hai năm tù giam. ông đi tới
chỗ một thanh niên da đen người đã tuyên bố với ban tuyển quân rằng
lương tâm không cho phép anh tham gia việc làm tội lỗi này, bởi anh không
thể chịu đựng được bạo lực trong chiến tranh Việt Nam. Ngay lập tức, anh
bị kết án năm năm tù giam. Gaylin viết:
“Hank là trường hợp đầu tiên lãnh án năm năm tù mà tôi từng gặp. Anh
cũng là người da đen đầu tiên.” Ngoài ra còn có nhiều yếu tố khác nữa:
“Khi đó tóc anh trông thế nào?” tôi hỏi.
“Quăn và dài.”
“Lúc đó anh đang mặc gì?”
“áo len chui đầu.”
“Anh không nghĩ rằng điều đó có thể đã ảnh hưởng tới án tù của anh ư?”
“Đương nhiên là có chứ.”
“Vậy điều đó có đáng một hoặc hai năm cuộc đời anh không?”
“Đó là tất cả cuộc sống của tôi”, anh nói và nhìn tôi với vẻ mất hết tinh thần
và bối rối. “ông không biết ư ? Tất cả là thế đấy! Chẳng lẽ tôi không có
quyền tự do để kiểu tóc của tôi sao, tôi không có quyền tự do mặc theo
phong cách của tôi sao, tôi không có quyền tự do có màu da của mình sao?”
“Đương nhiên, anh nói đúng.”
Gaylin hiểu các vị quan tòa được phép hành động theo ý mình, rằng họ có
thể tùy ý đưa ra các án phạt. Ở Oregon, cứ 33 người chống lại lệnh tham gia
