chấp nhận - là một sự hoài nghi được đẩy lên mức cuồng tín, một sự chủ ý
phá hoại lịch sử con người. Moses vượt quá sức mạnh trí óc của con người
có thể sáng tạo ra, và sức mạnh của ông vượt ra ngoài trang viết của câu
chuyện trong Kinh Thánh, như nó từng được chấp nhận bởi một dân tộc
khó khăn và bị chia rẽ, chẳng khác gì một đám đông hoảng sợ.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là Moses, dù là một nhân vật ngoại
cỡ, nhưng không mang ý nghĩa như một siêu nhân. Các nhà văn và nhà
hiền triết Do Thái, chống lại xu hướng mạnh mẽ thời cổ đại là thần thánh
hóa các nhân vật sáng lập, thường dám nhấn mạnh điểm yếu mang tính
người và thất bại của Moses. Nhưng không cần phải thế; mọi thứ đều được
ghi chép lại. Có lẽ khía cạnh đáng thuyết phục nhất trong lối kể chuyện của
Kinh Thánh là cách mà nó mô tả Moses: chần chừ và không chắc chắn tới
mức gần như hèn nhát, sai lầm, ương ngạnh, ngớ ngẩn, khó chịu, và đáng
chú ý hơn là cay đắng ý thức được những thiếu sót của mình. Quả thực,
việc một người vĩ đại thú nhận là rất hiếm: “tôi không phải là người có tài
ngôn ngữ, cả hôm qua hôm kia, mà cả từ lúc ngươi ban lời cho tôi tớ người,
vì tôi cứng cả miệng, cứng cả lưỡi.”
Thiếu lưu loát là điểm yếu cuối cùng
mà một người làm luật và chính khách sẽ thú nhận. Thú vị hơn là hình ảnh
một Moses cô lập, tuyệt vọng, và kém hiệu quả, vật lộn với gánh nặng của
một vai trò rất lớn mà ông miễn cưỡng chấp nhận nhưng nghiêm túc tìm
cách thực hiện. Xuất hành 18 cho thấy ông nghiêm túc ngồi ở tòa, từ sáng
tới tối, phân xử các vụ kiện người dân đưa tới. Bố vợ ông, Jethro, trong một
lần đến thăm đã hỏi một cách bực dọc: “Tại sao ông lại ngồi xử một mình
và dân thì đứng bên ông từ sáng đến chiều như vậy?” Moses uể oải đáp lời:
“Ấy là vì dân đến với tôi để thỉnh vấn Thiên Chúa. Khi họ có điều gì, thì họ
đến với tôi và tôi phân xử họ với nhau, và tôi tỏ cho họ những thánh chỉ của
Thiên Chúa và các luật điều của Người.” Jethro đáp: “Không hay điều ấy
làm đó! Rồi ra ông sẽ bị quỵ, cả ông, cả dân kia ở với ông, vì là điều nặng
quá sức ông.” Thế nên ông đề nghị lập ra một bộ máy tư pháp thường trực
được đào tạo, và Moses, một người khiêm tốn theo nhiều cách khác nhau,
