lạm dụng, hương, thuốc phiện và rượu, như Isaiah chỉ ra: “Và cả bọn này
cũng rượu say chếnh choáng, chệnh choạng ma men: Tư tế lẫn cả tiên tri
đều vì ma men chếnh choáng, rượu say ù ù cạc cạc, chếnh choáng ma men,
chếnh choáng trong thị kiến, lảo đảo khi tuyên án.”
Tuy nhiên, trong xã hội Do Thái, nhà tiên tri còn hơn cả một người rơi vào
trạng thái ngất ngây và cố gắng dự đoán tương lai. Họ thực hiện mọi loại
chức năng tâm linh. Họ là những quan tòa tôn giáo, giống như Moses và
Deborah. Họ lập ra các trường học gắn với đền thờ, giống như trường ở
Shiloh, nơi Samuel thời bé xíu được mẹ là Hannah gửi lại. Ở đó, Samuel
“phụng sự trước nhan Yavê, như một thanh niên vận bào trúc bâu” - trên
thực tế giống như một tư tế. Cứ mỗi năm mẹ Samuel lại mang đến cho ông
một cái áo choàng lễ mới loại nhỏ, “khi bà cùng với chồng lên dâng lễ tế
thường niên.”
Nên ở nhiều đền thờ, các tư tế và nhà tiên tri làm việc bên
nhau, giữa họ không xảy ra xung đột. Nhưng gần như ngay từ đầu, các nhà
tiên tri đã coi trọng nội dung hơn hình thức tín ngưỡng, do đó đem đến một
trong những chủ đề vĩ đại của lịch sử Do Thái, cũng như lịch sử thế giới.
Như lời Samuel: “Này vâng nghe tốt lành hơn lễ tế, và tuân lệnh quý hơn
mỡ béo của dê.”
Họ ủng hộ những yếu tố nghiêm ngặt và chính thống
trong tôn giáo này, ngược lại với những nghi lễ trống rỗng và lễ hiến sinh
vô tận của các tư tế. Nhưng đúng lúc các tư tế có xu hướng sa vào tín
ngưỡng máy móc, thì các nhà tiên tri lại có thể trượt vào khuynh hướng bè
phái. Quả thực Samuel, giống như Samson, thuộc về giáo phái của người
Nazir, vốn trông nhếch nhác, tóc tai chẳng cắt, quần áo đơn sơ. Những giáo
phái này có thể trở thành dị giáo hoặc thậm chí thành một tôn giáo hoàn
toàn mới. Người Nazir có nhiều điểm chung với người Rechab, cực kỳ hà
khắc và dữ tợn mà khi có cơ hội là giết hại hàng loạt những kẻ tái phạm.
các giáo phái như vậy hầu hết là những người độc thần và đả phá tín
ngưỡng lâu đời cực đoan nhất. Họ có xu hướng rơi vào cuộc sống bán du
mục bên rìa sa mạc, một nơi trơ trọi tạo điều kiện cho chủ nghĩa độc thần
hà khắc phát triển. Chính từ bối cảnh đó mà một tôn giáo vĩ đại nhất trong
các dị giáo Do Thái đã ra đời - Hồi giáo.
