nguyện cho Giáo Hội, còn công việc của ông, một hoàng đế, là cai quản
Giáo Hội. Trên nguyên tắc, có sự phân biệt giữa thế quyền và thần quyền,
nhưng trong thực tế, có những hoàng đế hoặc vua quan muốn nắm cả thần
quyền, và cũng có các giáo hoàng muốn kiểm soát cả vấn đề chính trị và
thế gian. Nhiều khi vua quan và các nhà cai trị thế tục muốn có quyền
tuyển chọn và tấn phong linh mục và giám mục mà không cần hội ý của
đức giáo hoàng hay các giám mục khác. Thói quen này, được gọi là giáo
dân tấn phong giáo sĩ (lay investiture), là một trong những bất hòa lớn giữa
các giáo hoàng và nhà cầm quyền thời Trung Cổ. Muốn được an toàn vì có
hoàng đế hay vua là người theo Kitô Giáo thì phải chịu sự can thiệp của họ
vào nội bộ Giáo Hội.
Phương cách mở rộng Kitô Giáo của Charlemagne là đem quân đi
chinh phục lãnh thổ, rồi sau đó ông bắt người dân bị trị phải lựa chọn việc
rửa tội “bằng nước hay bằng máu.” Ðây là thời kỳ khắc nghiệt khi biết bao
người không được học hỏi về đạo mà theo đạo chỉ vì sợ nhà cầm quyền.
Ðạo Công Giáo trở nên đạo xu thời, trong đó người dân được rửa tội hàng
loạt với hy vọng sau này họ sẽ được học hỏi thêm về đức tin Kitô Giáo.
Giáo Hội sợ bị rơi vào tình trạng ngoại giáo.
Ðể duy trì nền văn minh và giáo dục đức tin các tân tòng, người ta
trông đợi ở các đan viện. Chính Charlemagne cũng cố gắng làm sống lại
tinh thần học hỏi bằng cách tụ họp các học giả ngay trong dinh của ông —
đứng đầu bởi một đan sĩ người Anh có học thức, tên Alcuin — và ông ra
lệnh mỗi giám mục phải mở một trường học trong khuôn viên thánh đường
của mình. Ðiều đó có ảnh hưởng đôi chút, nhưng sau khi Charlemagne từ
trần và Ðế Quốc Carolingian bị chia cắt, tinh thần học hỏi tàn dần. Ngoại
trừ các đan viện, Âu Châu chìm vào thời kỳ tăm tối của kiến thức và tâm
linh.
Khi Kitô Hữu Ðông Phương chống với các lực lượng Hồi Giáo, họ
cũng phải trải qua sự khủng hoảng thần học trong thế kỷ thứ tám. Vào năm
730, hoàng đế Byzantine là Lêô III, ban hành một sắc lệnh cấm Kitô Hữu
không được sùng kính ảnh tượng, dù là ảnh Ðức Kitô hay các thánh. Mặc
dù đây là phần quan trọng trong đời sống tâm linh của Kitô Hữu Ðông
