khoa học có thể nói cho chúng ta biết thực thể đó là gì, nhưng chúng không
thể cho biết mục đích tối hậu, hay ý nghĩa của những gì chúng ta nhận xét
được hay khám phá ra. Thí dụ, các khám phá khoa học đã đạt được nhiều
thành quả đáng kể, như trong lãnh vực y khoa, nhưng các khám phá ấy
cũng đưa nhân loại đến bờ vực hủy diệt của cuộc thi đua vũ khí nguyên tử.
Chỉ có Kitô Giáo mới có thể đem lại một hình ảnh đầy đủ về mục đích của
đời sống con người cũng như phương cách áp dụng những tiến bộ của lý trí
và khoa học cho ích lợi thuần tuý của nhân loại.
Trong thời kỳ từ 1650 đến 1789, Giáo Hội Công Giáo chỉ mới bắt đầu
hình thành các ý tưởng này. Cần phải mất một thời gian. Thay vì cho phép
chấp nhận một cách không hạn chế các lý lẽ và khám phá khoa học, quả
thật Giáo Hội Công Giáo đôi khi đã lên án hoặc cảnh giác đối với một vài
đề nghị của các triết gia và khoa học gia mà sau này mới biết là đúng. Ðó là
một phần trong sự khôn ngoan của Giáo Hội Công Giáo khi chậm chấp
nhận một điều gì mới lạ. Bởi vì rút lại điều cảnh giác hay một kết án thì dễ
hơn là ngăn chặn hoặc lên án một điều gì đã được phổ biến khắp nơi hay đã
được chấp nhận trong Giáo Hội và xã hội. Nói cho cùng, sự kết án của đức
giáo hoàng đối với các khám phá của Galileo không cản trở sự tiến bộ của
khoa thiên văn cận đại, và một số khoa học gia vĩ đại của thế giới hiện đại
là những người Công Giáo trung kiên.
3. Tìm Kiếm Linh Ðạo Công Giáo Ðích Thực
Ở Pháp, trong thế kỷ mười bảy có hai phong trào cho thấy người ta đang
tìm kiếm một linh đạo Công Giáo đích thực vào thời ấy. Tuy nhiên, hai
phong trào này cũng phản ảnh sự hoang mang thời bấy giờ, vì sau cùng cả
hai đều bị Giáo Hội Công Giáo kết án vì một số lầm lạc.
Thuyết Jansen là một phong trào linh đạo ở Pháp được dẫn đầu bởi
một vài linh mục, giáo dân, và một tu viện dòng nữ ở Port Royal gần Balê.
Phong trào này lấy tên của vị giám mục sáng lập là Cornelius Jansen, giám
mục của Ypres, Hòa Lan (c. 1638). Jansen từng viết rất nhiều về sự thối nát
của bản tính con người bởi tội nguyên tổ đến nỗi Ðức Giáo Hoàng
