LỊCH SỬ KHẨN HOANG MIỀN NAM - Trang 92

Ngày 16/6/1865 đô đốc Roze cho phép thành lập Ű ban nghiên cứu phát
triển Canh Nông và Kỹ nghệ ở Nam kỳ, bốn tháng sau ủy ban ra tạp chí
chuyên môn, dành nhiên cứu các loại sản phẩm nông nghiệp và kỹ nghệ
mà Nam kỳ có thể phát triển trong tương lai, nhằm giúp đường hướng cho
bọn thực dân làm ăn.
Ngoài ra, nhiều tờ Công báo cũng ra đời từ 1862, 1865, đáng chú ý là bọn
thực dân ở Sài Gòn chia phe nhóm, ra báo Pháp ngữ công kích lẫn nhau
như “Líindépendant de Saigon, Ere Nouvelle...” và công kích luôn chính
sánh của Thống đốc. Tờ Gia Định Báo ra vào tháng 4/1865 bằng chữ quốc
ngữ nhằm mục đích phổ biến thông cáo, nghị định đến các làng các tổng.
Năm 1865, dân đinh trong bộ ở 3 tỉnh miền Đông là 35 778 người, năm
1866 được 39369 người, một phần do sự đăng bộ của đám dân ậu, một
phần là những người chạy giặc trở về trình diện để bảo vệ đất đai ruộng
vườn cho khỏi mất. Năm 1867, Pháp đánh chiếm ba tỉnh miền Tây, nhờ đó
mà dân số Nam kỳ được thêm khoảng 477000 người (kể cả nam phụ lão
ấu), diện tích ruộng đất tăng thêm khỏang 123000 mẫu tây và nhiều huê lợi
khác chừng ba triệu quan.
Năm 1883, đường xe lửa Sài Gòn Mỹ Tho bắt đầu hoạt động, hãng Tàu
chạy sông ra đời vào 1883, gọi nôm na là tàu Mỹ (xuất phát từ Mỹ Tho, rồi
từ đó nối về Sài Gòn bằng xe lửa) hoặc tàu Nam Vang vì chạy tới kinh đô
chùa Tháp.
Thoạt tiên, để thử phát triển các giống lúa, thảo mộc và gia súc, thực dân
cho lập nông trại làm thí điểm do nhà nước tài trợ tại khu đất Ô Ma ăn lên
đồng Tập Trận rộng hơn 50 mẫu, trồng một mẫu lúa giống đem từ Miến
Điện nhưng thất bại, còn dư là để cho cỏ mọc, thử nuôi ngựa giống. Cũng
năm 1885, Ű ban thành lập “Viện Bảo tàng thuộc địa” hoạt động lai rai,
thu lượm những mảnh tượng đá xưa, sưu tập cây cỏ ngoài Côn Đảo, trồng
cây kỹ nghệ và vài trăm loại thảo dược đem về từ Thượng Hải. Riêng về
cây cà phê, từ năm 1873, Thống đốc Nam kỳ khuyến khích, trợ cấp cho
những người Pháp thử trồng tỉa.
Dưới mắt một số thực dân và sĩ quan hải quân Pháp thì vùng Sài Gòn
(không kể vùng Chợ Lớn ngày nay) giống như quê hương của họ ở xứ