mặc kệ ở lũ vua quan. Thế mà vua quan về sau chỉ thấy sản xuất những mặt
đớn hèn, lúc bình thường không chịu tu tỉnh cho nội lực được đầy đủ rồi rào,
đối với trong thì áp chế bậy, đối với ngoài thì hóc hách sằng, quân ngoài vừa
kéo đến nơi đã luỹ vỡ thành tan, cắt đất bồi khoản, ngày nay mất một khu,
sang năm mất một hạt, trách nào mà dần dần chẳng nước mất giống cũng
không còn. Ta chép đến đây luống những vì người Chiêm mà phàn nàn ái
ngại. Trong cuộc sinh tồn cạnh tranh, khoẻ sống yếu chết, coi đó mà cũng
đáng ghê thay ! cũng đáng sợ thay !
Xét tục Chiêm-thành, người nào cũng lấy chiên quấn vào bụng, bỏ giọt
dài xuống tới chân. Vạt tay áo đều hẹp. Đầu búi tóc mé sau để xoã ra. Vua
mặc áo Cát bối, đội mũ bông vàng, rủ tua thất bảo. Đùi vế đều để hở, chân đi
giày nhưng không có tất miệt. Đàn bà cũng búi tóc mái sau, không cài trâm.
Vua mỗi ngày về buổi chưa ngồi ghế thiền ỷ, quan-thuộc vào yết kiến chỉ
vái một vái, tâu việc xong lại vái một vái rồi ra. Mỗi khi vua đi chơi tất đến
vài ngày mới về. Đi gần thì ngồi cái ghế vải, đi xa thì cỡi voi hoặc ngồi vào
một cái chóng cho 4 người rước. Sai một người bưng mâm con đi trước,
đằng sau cho độ vài chục người đi theo, tay cầm cung tên gươm dáo. Dân
trông thấy vua đều phải vái. Ngày tháng thì cứ ngày nào mặt giăng mới mọc
là đầu tháng hết là cuối tháng, không có tháng nhuận. Ngày đêm chia mỗi
phần là 50 khắc. Trống canh chia làm 8 canh. Cứ nửa đêm mới ngủ mà nửa
ngày mới dậy. Hễ khi có giăng thì uống rượu hát múa làm vui. Không có
giấy bút, dùng da dê nện mỏng hun đen rồi lấy đoạn tre nhỏ chấm vào vôi
mà viết, hình chữ trông như con giun. Cứ đến mồng 1 tháng giêng thì dắt voi
đi khắp chỗ ở rồi đuổi ra ngoài cõi gọi là tục tà. Tháng tư thì bày cuộc trâu
cọp chọi nhau để làm vui. Ngày 15 tháng 11 là tiết đông chí, mọi người ai
cũng phải chầu mừng nhà vua. Mỗi năm đến 15 tháng chạp, ở ngoài thành
buộc cây làm tháp, rồi vua và quan dân đem sống áo và hương đặt trên cây
tháp mà đốt để tế giời đất, Thuyền buôn cứ mười phần thì lấy thuế hai phần,
thuế hương cũng mười phần lấy hai. Tính rất ưa sạch sẽ, mỗi ngày tắm 3, 4
lần, dùng hương hoặc xạ để xoa vào mình, lại dùng trầm hương để hun quần
áo. Vua cứ ở ngôi được 30 năm thì lánh vào ở trong thâm sơn, lấy anh em
con cháu thay ngôi cho mình, mình thì trì trai thụ giới, khấn với giời rằng :
