Bọn Tờrốtkít hùa vào một phía với đám thân Nhật để xuyên tạc cộng
sản. Đảng bộ Côn Đảo chủ trương cô lập bọn đầu sỏ, phân hóa những phần
tử trung gian và lôi kéo giác ngộ những người ngộ nhận. Anh em cộng sản
đã bố trí những đồng chí có trình độ kèm chặt những tên đầu sỏ để kiềm
chế và và có thể bác bỏ ngay những luận điệu xuyên tạc của chúng. Tên
Thu có lần viết thư cho chúa đảo tố cáo những người tù cộng sản có tổ chức
bí mật, có quan hệ với bọn Pháp Đờ Gôn, có âm mưu vượt ngục và chỉ
điểm những đồng chí tích cực. Anh em cảnh giác lấy được thư và giáo dục
y. Một số quần chúng thân Nhật có chuyển biến, một vài người sau trở về
tham gia kháng chiến. Một số nhân viên y tá ở Nhà thương Côn Đảo cũng
được giác ngộ và giúp nhiều việc đắc lực cho Đảng bộ Côn Đảo, có người
sau này trở thành đảng viên cộng sản.
Những tin tức về cuộc chiến tranh và thắng lợi của Hồng quân Liên Xô
làm cho bọn Pháp ở Côn Đảo hết sức lo lắng. Thỉnh thoảng chúa đảo Tít xe
lại cho bọn lính hành quân, tập trận trên các đường phố xung quanh trại
giam để tự trấn an tinh thần và đe dọa tù nhân. Đảng ủy Côn Đảo vẫn theo
dõi sát tình hình và chỉ đạo hoạt động của các kíp tù, đấu tranh với những
yêu sách thích hợp như đòi nới rộng chế độ nhà tù và hạn chế bóc lột khổ
sai.
Kíp xe chỉ dứa trong Banh III đã đấu tranh dai dẳng trong gần một tháng
trời bằng hình thức ngầm lãn công chống việc tăng định mức xe chỉ. Tên
gác dang ôbênăng (Obénans) giám sát rất kỹ tù nhân làm việc suốt ngày
vẫn không tăng được mét chỉ nào. Ôbênăng quyết định bắt tù nhân làm việc
một ngày căng thẳng dưới sự kiểm soát chặt chẽ của chính hắn. Anh em
vẫn lặng lẽ làm việc nhưng có cách làm cho xa quay mà chỉ không quấn.
Cuối buổi chiều, mức chỉ vẫn y nguyên như cũ Ôbênăng bắt làm thêm một
tiếng đồng hồ nữa mà kết quả cũng không nhích lên được chút nào. Tức
điên người, hắn phạt cả kíp xe chỉ 7 ngày ăn cơm nhạt, uống nước lã,
nhưng đành phải chấp nhận mức chỉ như cũ.
Kíp vận chuyển đá từ Núi Chúa về Cầu Tàu lãn công một buổi sáng và
phẫn nộ phản đối tên gác dang Pháp đã thúc ép tù làm, để đá đè gãy chân
