Hiệp hội dân tộc và sự thành lập nền Cộng hòa
Một ngày sau chiến thắng Vanmy, 21-9, Hiệp hội dân tộc khai mạc.
Giữa những tràng vỗ tay nhiệt liệt, Hiệp hội tuyên bố bãi bỏ chính quyền
nhà vua và thiết lập nền Cộng hòa mở đầu kỷ nguyên mới trong lịch sử
nước Pháp. Từ đó, mọi văn kiện, tài liệu đều ghi “Năm thứ nhất Cộng hòa
Pháp”.
Hiệp hội có 750 đại biểu. Cánh hữu là phái Girôngđanh chiếm 200
ghế. Cánh tả là phái Giacôbanh (phái Núi) chiếm 100 ghế. Còn đại đa số là
những đại biểu không có quan điểm rõ rệt, được người đương thời đặt tên
là phái “Đồng lầy”, chỗ dựa của Girôngđanh.
Tháng 12-1792, Công xã được bầu lại. Phái Girôngđanh tìm cách lợi
dụng các thắng lợi quân sự và dựa vào sự ủng hộ của phái Đồng lầy để
đánh bại đối thủ là Giacôbanh. Nhưng thành phần của Công xã mới không
kém tính chất cách mạng, bao gồm những đại biểu kiên quyết và tiên tiến
nhất.
2. Cuộc đấu tranh giai cấp gay gắt trong thời kỳ Girôngdanh
Mâu thuẫn sâu sắc giữa hai phái Giacôbanh và Girôngđanh.
Phái Giacôbanh đại diện cho những người tư sản dân chủ cách mạng,
chủ yếu là tư sản lớp dưới, liên minh với tiểu tư sản và các tầng lớp bình
dân như tiểu chủ, thợ thủ công, công nhân thủ công trường và nông dân.
Trong một giai đoạn nhất định, phái tư sản dân chủ cách mạng hòa thành
một khối với những người lao động thành thị và quảng đại quần chúng
nông dân, cố gắng thúc đẩy cách mạng tiến xa hơn nữa cho tới khi giải
quyết được những vấn đề dân chủ tư sản hiện còn đang đặt ra trước mắt.
Trong hoàn cảnh cách mạng đang ở chiều hướng đi lên, phái Giacôbanh đã
nhất trí với nhân dân ở lòng kiên quyết bảo vệ và thúc đẩy cách mạng tiến
tới, tiêu diệt thù trong giặc ngoài. Sức mạnh của phái Giacộbanh chính là ở
mối liên hệ của họ với nhân dân.