“ngân hàng trao đổi” để cho nhân dân tiêu thụ sản phẩm của mình một cách
“công bằng” mà không đụng chạm tới chế độ sở hữu tư bản chủ nghĩa.
Pruđông cũng phản đối mọi hình thái nhà nước, kể cả hình thức chuyên
chính vô sản. Ông trở thành một trong những người đầu tiên đề xướng chủ
nghĩa vô chính phủ.
Êchiên Cabê (1788-1856) được mọi người biết, đến qua cuốn tiểu
thuyết xã hội và triết học “Con đường đi tới Icari” xuất bản năm 1840.
Icari là một xã hội lý tưởng, không có bóc lột, mọi người đều lao động và
bình đẳng. Nền kinh tế của Icari sẽ được trang bị bằng máy móc và kỹ thuật
hiện đại. Ông là một nhà cộng sản chủ nghĩa không tưởng, chủ trương dùng
biện pháp hòa bình, tin tưởng ở sự điều hòa giai cấp giữa người giàu và
người nghèo, chưa thấy được vai trò của giai cấp công nhân, do đó hạn chế
sự phát triển độc lập của giai cấp công nhân.
Những trào lưu tư tưởng đó thể hiện bước phát triển sơ khai của phong
trào công nhân, đồng thời để lộ ra nhiều nhược điểm, đặc biệt là sự thiếu
liên hệ với quần chúng, chưa nhìn thấy lực lượng của giai cấp vô sản, chưa
nêu lên được yêu cầu thành lập Đảng vô sản, chuyên chính vô sản và cách
mạng vô sản. Những vấn đề cơ bản đó sẽ được giải quyết trong học thuyết
cộng sản khoa học của Mác-Ăngghen và được kiểm nghiệm trong thực tế
cách mạng.
Ở Anh, sau cuộc cải cách tuyển cử năm 1832, giai cấp tư sản có phần
thỏa mãn, rời bỏ cuộc đấu tranh. Còn giai cấp vô sản chưa được hưởng một
chút quyền chính trị nào thì vẫn không ngừng đấu tranh cho việc tham gia
tuyển cử. Phong trào Hiến chương phát triển trong những năm 30 - 40 của
thế kỷ XIX đánh dấu một bước phát triển lớn lao của công nhân Anh và có
ảnh hưởng tới phong trào công nhân châu Âu và Bắc Mỹ.
Tổ chức lãnh đạo phong trào Hiến chương là Hội Công nhân Luân
Đôn thành lập năm 1836 do một người thợ thủ công là Lôvét đứng đầu.
Tháng 5-1838, Hội công bố bản Hiến chương 6 điểm đòi: 1. Thực hiện
quyền phổ thông đầu phiếu (đối với nam giới 21 tuổi trờ lên), 2. Phân chia
