Anh được tự do ra vào nước này. Cũng trong thời gian những năm 30-60,
nước Anh đã xâm chiếm Niu Dilân, chiếm toàn bộ miền Tây Miến Điện,
tấn công các bộ lạc ở Nam Phi, đàn áp cuộc khởi nghĩa của nô lệ chống chủ
đồn điền ở Jamaica (1865), tràn vào Êtiôpia (1868).
Thuộc địa lớn và quan trọng nhất của Anh là Ấn Độ. Đến giữa thế kỷ
XIX, nước Anh đã hoàn thành căn bản cuộc chiến tranh xâm lược ở Ấn Độ,
sáp nhập những vương quốc nhỏ có tính chất địa phương vào lãnh địa
chung dưới quyền thống trị của Anh. Nữ hoàng Vichtoria tự xưng là Nữ
vương của Ấn Độ.
Cùng với việc mở rộng thuộc địa, số người di cư từ Anh sang Canada,
Ôxtrâylia, Niu Dilân và Nam Phi ngày càng đông. Đặc biệt là Ôxtrâylia sau
khi phát hiện ra mỏ vàng, số người tăng trong khoảng năm 1851-1861 từ
438 nghìn lên 1.145 nghìn người.
Alien là thuộc địa sớm nhất và gần gũi nhất của nước Anh. Ruộng đất
đều nằm trong tay bọn quý tộc địa chủ Anh, còn người dân Alien làm tá
điền sống trong cảnh cực khổ, đói khát.
Cuộc đấu tranh nổi tiếng của nhân dân Ailen trong thời kỳ này là
phong trào Phênăng, lấy theo tên một vị anh hùng giải phóng thế kỷ XVIII
là Phênnơ Mac Cun. Đó là một tổ chức bí mật, mang tên chính thức là “Hội
đoàn kết những người cách mạng Ailen” bao gồm cả công nhân, cố nông
dưới sự lãnh đạo của trung và tiểu tư sản. Họ chủ trương thành lập nước
cộng hòa Ailen, nhưng dùng biện pháp khủng bố bí mật chứ không dựa vào
quần chúng. Chính vì vậy, trong cuộc khởi nghĩa năm 1867, họ bị thất bại
nhanh chóng.
II - PHONG TRÀO CÔNG NHÂN ANH TRONG
NHỮNG NĂM 50-60 CỦA THẾ KỶ XIX
1. Đời sống giai cấp công nhân Anh
