nước. Nhưng Anh và Pháp không dễ gì có thể một mình nuốt trôi được
nước Xiêm. Chính mâu thuẫn đó đã buộc chính phủ Pháp đi đến một đề
nghị hòa giải để bảo đảm quyền lợi thực dân của cả Anh và Pháp: trung lập
hóa Xiêm để tránh một cuộc chiến tranh có thể xảy ra giữa hai bên, biến
Xiêm thành một khu đệm nằm giữa các thuộc địa của Anh và của Pháp trên
bán đảo TrungẤn.
Mùa hè năm 1893, Pháp tiến thêm một bước bắt Xiêm phải nhượng bộ
đất đai. Chúng cho quân từ 3 ngả (Quảng Trị, Vinh, Campuchia) tiến sang
chiếm đóng tả ngạn sông Mê Công và vùng Xtungtreng. Đồng thời Pháp
cho hạm đội tiến vào vịnh Thái Lan rồi ngược dòng Mê Nam, tiến hành bao
vây Xiêm từ mặt biển. Yêu sách của Pháp là Xiêm phải công nhận chủ
quyền của Việt Nam (thực chất là của Pháp) đối với Lào và Campuchia.
Tham vọng đó của Pháp được các đế quốc khác nhất là Anh làm ngơ, mặc
dù triều đình Xiêm yêu cầu chúng can thiệp, chặn bàn tay của Pháp. Trước
áp lực quân sự của Pháp, triều đình Xiêm phải ký Hiệp ước ngày 3-10-
1893. Nội dung chính của Hiệp ước quy định vùng đất dọc phía tây sông
Mê Công với chiều ngang 25 km phải trở thành khu phi quân sự; quân Pháp
được chiếm đóng Chantaburi; Pháp đặt lãnh sự quán tại Kòrạt và Nạn
(miền Đông Xiêm); Xiêm không được xây dựng đồn trú ở Báttambăng và
Xiêm Riệp.
Như vậy, một phần đất của LuôngPhabăng ở hữu ngạn sông Mê Công
(đất Lào) và 2 tỉnh Báttambăng, Xiêm Riệp (đất Campuchia) vẫn còn thuộc
quyền của vua Xiêm. Pháp đã nhượng bộ Xiêm một phần đất đai của hai
nước Campuchia, Lào để giành quyền làm chủ đối với một số vùng tả ngạn
sông Mê Công.
Kế hoạch biến Xiêm thành khu đệm và khu ảnh hưởng của 2 đế quốc
Anh-Pháp được chính thức hóa bằng thỏa hiệp Luân Đôn ký ngày 15-1-
1896 không có sự tham gia của chính quyền Xiêm. Theo thỏa hiệp này,
phía Tây sông Mê Nam thuộc ảnh hưởng Anh, phía đông thuộc Pháp.
Thung lũng sông Mê Nam có thủ đô Băng Cốc ở giữa được tự chủ toàn
