học Pháp thế kỷ XVIII, kết tinh lại trong khẩu hiệu nổi tiếng: Tự do, Bình
đẳng, Bác ái. Lần đầu tiên trong lịch sử nước Pháp và châu Âu, chủ quyền
tối cao được tuyên bố thuộc về nhân dân cùng với những quyền tự do dân
chủ khác. Quyền lực của nhà vua cùng chế độ đẳng cấp trong xã hội phong
kiến bị bãi bỏ. Những kết luận xác đáng và cách mạng đó chính là dấu vết
in sâu không thể xóa mờ được của cuộc đấu tranh quần chúng, là những
thành quả do quần chúng sáng tạo nên.
Trong thời kỳ mà nền quân chủ phong kiến chuyên chế đang thống trị
ở châu Âu, những quyền lợi cơ bản của con người bị tước đoạt một cách
tàn tệ thì bản Tuyên ngôn chính là một văn kiện lịch sử tiến bộ, là lời kêu
gọi nhân dân bị áp bức đứng dậy đấu tranh.
Những chính sách của Quốc hội lập hiến. Hiến pháp 1791
Về chính sách ruộng đất, Hội đồng tuyên bố hủy bỏ hoàn toàn các trật
tự phong kiến. Những đặc quyền phong kiến cơ bản như thuế xăng (cens),
tô hiện vật, tô lao dịch, thuế thừa kế ruộng đất… chỉ được bãi bỏ sau khi
nông dân đã chuộc cho chúa đất một món tiền nặng nề quá sức mình. Số
tiền chuộc gấp 20 lần tiền tô hàng năm và phải nộp một lần. Ruộng đất của
nhà thờ được bán theo từng ấp trại lớn, trả tiền trong 4 năm. Về thực tế,
nông dân không có tiền để được “giải phóng” theo các điều khoản trên.
Trong chính sách công thương nghiệp, Quốc hội quyết định bãi bỏ
quy chế phường hội, cho phép tự do buôn bán lúa mì, cấm nhập cảng sợi
lanh và các vật liệu kiến trúc để khuyến khích sản xuất trong nước.
Những chính sách đó làm cho đến năm 1790, ở nước Pháp đã xuất
hiện những dấu hiệu đầu tiên của sự hưng thịnh về kinh tế. Nhưng đồng
thời, cuộc đấu tranh của công nhân đòi tăng lương, rút giờ làm việc xuống
12 giờ cũng tăng lên. Các hội công nhân xuất hiện: “Hội những người bạn
của nhân loại” của công nhân in Pari, “Hội ái hữu” của thợ mộc Pari với
hàng ngàn hội viên, có quỹ tương tế và lớp dạy nghề. Công nhân đã tham
gia vào các câu lạc bộ chính trị và có ý thức liên hệ với công nhân ở các
