Vương Mãng làm bộ kinh hoàng than khóc thảm thiết. Khi chết, Hán Bình
Đế mới 14 tuổi, đương nhiên chưa có con. Vương Mãng chọn một đứa trẻ 2
tuổi trong hoàng thất họ Lưu làm hoàng thái tử, gọi là Nhũ Tử Anh, Vương
Mãng tự xưng là "giả hoàng đế" (giả, có nghĩa: thay mặt). Một số đại thần
văn võ muốn lập công khuyên Vương Mãng lên ngôi hoàng đế. Vương
Mãng cũng cảm thấy làm "giả hoàng đế" không bằng làm hoàng đế thật. Do
đó, một số kẻ xu nịnh đua nhau bịa ra một số hiện tượng mê tín để lừa bịp.
Nào là Vương Mãng là "chân mệnh thiên tử", đã được ghi trong sách; nào
là trong miếu Hán Cao Tổ có phát hiện một chiếc hộp đồng có ghi: "Hán
Cao Tổ truyền ngôi cho Vương Mãng".
Con người nổi tiếng khiêm nhượng là Vương Mãng bây giờ không
khiêm nhượng nữa. Vương Mãng đòi Thái hoàng thái hậu trao cho mình
ngọc tỉ hoàng đế của họ Lưu. Bấy giờ Thái hoàng thái hậu Vương Chính
Quân mới giật nảy mình, không chịu giao ngọc tỉ. Sau, vì bị ép quá, bà
phẫn nộ quăng ngọc tỉ xuống đất. Năm thứ 8 công nguyên, Vương Mãng
chính thức lên ngôi hoàng đế, đổi quốc hiệu là Tân, vẫn đóng đô ở Trường
An. Vương triều Tây Hán bắt đầu từ khi Hán Cao Tổ xưng đế tới lúc đó
vừa đúng 210 năm, đã kết thúc như vậy.
Vương Mãng lên ngôi hoàng đế, lấy danh nghĩa "phục cổ cải chế"
(thay đổi chế độ theo đời cổ), hạ lệnh thay đổi pháp luật: Một là, coi đất đai
trong toàn quốc là "vương điền" (ruộng đất của nhà vua), không cho phép
mua bán; hai là, đổi nô tỳ thành "tư thuộc", không cho mua bán; ba là: qui
định giá cả, cải cách tiền tệ. Những cải cách đó, nghe qua có vẻ tốt, nhưng
khi tiến hành thì xảy ra nhiều chuyện xấu. Việc thay đổi chế độ ruộng đất
và nô tỳ, ngay từ đầu đã bị bọn quí tộc và quan lại phản đối, không sao thực
hiện được. Việc qui định giá cả lại rơi vào tay bọn quí tộc quan liêu, chúng
lợi dụng chức quyền để đầu cơ gây rối và tham nhũng, làm cho đời sống
dân chúng càng khốn khổ hơn. Tiền tệ được cải cách nhiều lần, lần sau lại
đúc nhỏ hơn lần trước, nhưng lại mang giá trị lớn hơn, vô hình trung lại vơ
vét mất nhiều tài sản nhân dân. Việc phục cổ cải chế như vậy không những
