dẹp hai thôn Đường, Nguyễn ở Thái Bình (Sơn Tây) vào năm 966, Cổ Loa
tan vỡ, phân tán, các sứ quân bùng dậy, Đinh Bộ Lĩnh mới phất cờ dẹp loạn
với danh hiệu Vạn Thắng vương. Ông không giành quyền của vương triều
Ngô. Ông dẹp loạn khắc phục tình trạng phân tán mà vương triều Ngô
không làm được.
Lần lượt trong vòng khoảng hai năm (966-968), Đinh Bộ Lĩnh với
đoàn quân bản bộ của mình đã tiến hành dẹp loạn thành công. Trước hết
ông đã đem quân dẹp loạn ở Cổ Loa, trừ khử bọn Lữ Xử Bình, Kiều Tri
Hữu đang gây loạn. Sau khi làm chủ được Cổ Loa, Đinh Bộ Lĩnh lần lượt
đánh dẹp các sứ quân. Quá trình dẹp loạn diễn ra như thế nào, sử sách
không ghi chép. Căn cứ vào thần phả, di tích, ta biết được có sáu trường
hợp phải tiến hành đánh dẹp. Đó là Đỗ Cảnh Thạc ở Thành Quèn, Nguyễn
Siêu ở Phù Liệt, Kiều Công Hãn ở Phù Lập, Nguyễn Thủ Tiệp ở Tiên Du,
Kiều Thuận ở Hồi Hồ, Lý Khuê ở Siêu Loại. Trong đó Nguyễn Siêu, Đỗ
Cảnh Thạc và Kiều Công Hãn chống trả quyết liệt nhất. Số còn lại hoặc
hàng phục hoặc tự tan rã. Ngoài trường hợp Trần Lãm liên kết từ trước, còn
Ngô Nhật Khánh, Ngô Xương Xí, Phạm Bạch Hổ đều hàng phục, Lý Khuê,
Lã Đường tự tan.
Dẹp xong "loạn mười hai sứ quân", Đinh Bộ Lĩnh cũng như Ngô
Quyền trước đây, nghĩ ngay đến xây dựng một nhà nước, một lực lượng võ
trang mạnh để xây dựng và bảo vệ đất nước độc lập, tự chủ vừa trải qua
một thời gian ngắn phân tán, loạn lạc.
Nguyên nhân của tình trạng đổ vỡ vừa qua không phải là giặc ngoại
xâm mà là tình trạng phân tán, mặc dù ngoại xâm vẫn là nguy cơ thường
trực. Vương triều Ngô sụp đổ đất nước loạn lạc có nhiều nguyên nhân,
trong đó có nguyên nhân quan trọng là nhà nước chưa đủ mạnh, lực lượng
vũ trang tuy ra đời và trưởng thành từ trong thực tiễn đánh thắng giặc Nam
Hán nhưng phân tán trong tay các tướng lĩnh nắm giữ ở Cổ Loa. Thực tế
lịch sử diễn ra trong hơn 20 năm từ năm 944 đến năm 967 trên đất nước đã
tác động đến suy nghĩ của Đinh Bộ Lĩnh. Đi theo đường của Ngô Vương để
