lại theo vết xe đổ hay chọn một hướng đi mới để giữ yên đất nước, bảo vệ
được độc lập, tự chủ? Đặc biệt tình hình đối ngoại giờ đây đã khác với thời
Ngô Vương.
Khi Ngô Vương đánh tan giặc Nam Hán, lên ngôi ở Cổ Loa thì
phương Bắc đang lâm vào tình trạng loạn "năm đời mười nước". Ở triều
đình trung ương, các nhà Hậu Lương, Hậu Đường, Hậu Hán, Hậu Chu lần
lượt nối nhau cầm quyền vào các năm 907-923, 923-936, 936-946, 947-
960. Cho đến năm 960, Triệu Khuông Dận cướp ngôi nhà Hậu Chu lập nên
vương triều Tống. Tuy nhiên, tình trạng đại loạn chưa chấm dứt hẳn, các
tiểu quốc còn lại như Kinh Nam ở Hồ Nam, Hồ Bắc; Hậu Thục ở Tây
Xuyên; Nam Hán ở Quảng Đông; Nam Đường ở Giang Tây; Ngô Việt ở
Chiết Giang và Bắc Hán ở Sơn Tây lần lượt bị nhà Tống diệt vào các năm
963, 965, 97l, 975, 978 và 979. Tuy lên ngôi từ năm 960 nhưng vì còn bận
tâm tiêu diệt các tiểu quốc nên vương triều Tống chưa rảnh tay để nghĩ đến
phương Nam. Điều này hẳn Đinh Bộ Lĩnh đã nhận thức rõ. Đang ở thế
thượng phong, một khi thống nhất được thiên hạ, nhà Tống hẳn không bỏ
qua miếng mồi béo bở ở cận kề biên giới phía nam. Nhận thức được một
hiểm họa từ bên ngoài, Đinh Bộ Lĩnh đã nhanh chóng trong vòng khoảng
hai năm (966-968) ra quân dẹp loạn, thu non sông về một mối, chấm dứt
tình trạng phân tán. Nhà Tống chấm dứt tình trạng loạn "năm đời mười
nước" vào năm 979 thì trước đó hơn 10 năm, vào năm 968 Đinh Bộ Lĩnh
đã dẹp được loạn mười hai sứ quân. Ông xưng hoàng đế, định đô ở Hoa Lư,
đặt tên nước là Đại Cồ Việt. Khi vương triều Tống yên vị rảnh tay thì quốc
gia nhỏ bé từng bị lệ thuộc ở phía nam đã trở thành một quốc gia do hoàng
đế đứng đầu có quốc hiệu, quốc đô độc lập.
Cũng xuất phát từ tư tưởng độc lập, tự chủ trong xây dựng nhà nước
như Ngô Quyền, nhưng thực tiễn đã biến đổi, thời thế đã đổi khác, Đinh Bộ
Lĩnh đã hành động, thực hiện những biện pháp ở mức độ cao hơn, phù hợp
với bước phát triển của đất nước.
