Việt hùng cường, đủ sức đánh tan giặc Tống xâm lược lần thứ hai vào năm
1077, bảo vệ thành công độc lập, chủ quyền của dân tộc. Ý thức độc lập,
chủ quyền từng được nung nấu, ấp ủ, tôi luyện hàng nghìn năm, bùng lên
biến thành hành động quyết liệt trong giữ nước và dựng nước hồi thế kỷ X.
Từ việc dời đô, kinh dinh kiến thiết đến đánh thắng giặc Tống xâm lược lần
thứ hai với vương triều Lý, ý thức độc lập, chủ quyền của nhân dân Đại
Việt được phát triển, nâng lên một tầm cao mới. Không chỉ bằng hành động
mà còn được tuyên bố qua bài thơ thần Nam quốc sơn hà vang lên từ đền
Thánh Tam Giang trên bờ sông Như Nguyệt:
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm?
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư!
(Sông núi nước Nam, vua Nam ở,
Rành rành định phận ở sách trời.
Cớ sao giặc dữ đến xâm phạm?
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời).
Bài thơ được quan niệm như bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của
nước ta xuất hiện vào thời Lý trong kháng chiến chống Tống. Nó hàm chứa
một nội dung tư tưởng lớn lao. Một tuyên bố dứt khoát: Đất nước Nam vua
nước Nam ở cũng có nghĩa nước Đại Việt của dân Đại Việt, người Đại Việt
làm chủ và người Việt sẽ quyết tâm bảo vệ nền độc lập chủ quyền của đất
nước mình. Đó là ý trời, là lòng dân, bất cứ kẻ xâm lược nào cũng sẽ bị
đánh bại.
2. Tư tưởng xây dựng lực lượng vũ trang theo chính sách "ngụ binh ư nông"
