chống giặc, phát triển sản xuất nông nghiệp để đảm bảo "thực túc binh
cường" đều là những việc làm xuất phát từ tư tưởng "ngụ binh ư nông".
Bằng biện pháp gửi binh ở nông, Nhà nước vương triều Lý có thể huy động
trong một thời gian ngắn đủ số quân để tổ chức chống giặc. Trong cuộc
kháng chiến chống Tống, thực hiện chiến lược "tiên phát chế nhân", vây
hãm và triệt phá căn cứ hậu cần của giặc ở thành Ung Châu từ 18-1 đến 1-
3-1076, Lý Thường Kiệt và Tôn Đản có được hơn 10 vạn quân gồm chính
binh của triều đình và quân của địa phương do các thủ lĩnh châu mục huy
động từ động bản. Sau khi san phẳng căn cứ hậu cần của giặc, Lý Thường
Kiệt đã rút về xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt từ cửa sông Cà Lồ đến
Vạn Xuân (Phả Lại). Để lập nên phòng tuyến có chiến lũy bằng đất, hàng
rào tre dày đặc, hố chông ngầm dài hơn 30 km, ngoài công sức của quân
lính còn có sự đóng góp sức người sức của của nhân dân các hương, giáp,
xã; phía hữu ngạn từ bờ nam sông Cầu đến Thăng Long. Trong công cuộc
chặn giặc ở sông Như Nguyệt và tấn công tiêu diệt doanh trại của Quách
Quỳ và Triệu Tiết cũng vậy. Sự kết hợp giữa nông và binh trong chiến đấu
và hậu cần phục vụ chiến đấu đã tạo nên sức mạnh không cho giặc tiến gần
Thăng Long, bị giam chân bên tả ngạn để bị đánh phá, buộc phải chịu rút
quân về nước.
Ngay từ khi rút quân về xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt, Lý
Thường Kiệt đã bố trí chặn giặc từ xa. Các đội dân binh huy động từ trong
hương, giáp giao cho các tướng địa phương trấn giữ các mặt Cao Bằng,
Lạng Sơn, Quảng Ninh. Đặc biệt ở các điểm trọng yếu trên tuyến đường
Lạng Sơn về Thăng Long như đèo Quyết Lý (Nhân Lý), Giáp Khẩu (Chi
Lăng) đều bố trí lực lượng quân mai phục. Chính lực lượng quân sự địa
phương (dân binh) này đã phối hợp với quân chính quy đuổi giặc, giành lại
vùng đất chúng đã chiếm.
Như vậy, đến thời Lý, tư tưởng gắn việc binh với việc nông, gắn
kinh tế với quân sự - quốc phòng xuất hiện. "Ngụ binh ư nông" đã trở thành
một quốc sách quan trọng của Nhà nước Đại Việt. Cho quân lính thay phiên
nhau về làng xã tham gia sản xuất, kết hợp giữa quân và dân trong mọi hoạt
