quốc phòng trở thành mục đích quan trọng hàng đầu của các thái ấp, điền
trang, bởi các yếu tố sau đây:
- Thái ấp đều nằm ở những địa bàn trọng yếu của đất nước, ở những
ngã ba sông, ven sông, ven đường, thuận lợi trong việc hành quân.
- Các vương hầu quý tộc được ban cấp đều là những tướng giỏi,
nhiều người văn võ song toàn, là trụ cột của triều đình, là những tướng tài
ba có thể chỉ huy những đạo quân lớn, quan trọng.
- Các thái ấp trở thành những căn cứ địa trong kháng chiến, hay
những chốt quân sự có ý nghĩa phòng thủ đất nước, như thái ấp Quắc
Hương của Trần Thủ Độ ở gần Thiên Trường, thái ấp Vạn Kiếp của Trần
Quốc Tuấn ở cửa ngõ phía đông bắc Tổ quốc. v.v..
Chính sách ưu đãi đặc quyền, đặc lợi cho vương hầu quý tộc dưới
thời Trần kết hợp với chủ trương tăng cường quyền lực của Nhà nước tập
quyền phản ánh phương châm "tông tử duy thành" (dùng con cháu tông thất
làm thành lũy) mang đặc trưng của Nhà nước quân chủ quý tộc thời kỳ này.
Các vua Trần đặc biệt quan tâm ngay từ trong hòa bình củng cố khối đoàn
kết nhất trí trong vương triều, xem đó như hạt nhân quan trọng của đoàn kết
toàn dân, tạo nên thế cả nước đồng lòng. Vua - tôi, nước - nhà, toàn dân cố
kết thành một khối là điều kiện tiên quyết để vương triều Trần, từ cảnh giác
đề phòng trong thời bình đến kiên quyết đánh thắng khi có giặc ngoại xâm.
Nhà Trần vẫn chủ trương thực hiện chính sách "Ki mi" ràng buộc
tương đối lỏng lẻo với các vùng dân tộc thiểu số, nhưng ít dùng quan hệ
hôn nhân hơn thời Lý, mà chủ yếu kết hợp chính sách nhu viễn, vỗ về các
tù trưởng, tộc trưởng với việc cắt đặt đơn vị hành chính các cấp trấn, lộ
khắp vùng lãnh thổ thượng du, biên viễn. Đó là các lộ Lạng Giang, lộ Tam
Giang, trấn Thiên Quan, trấn Thiên Hưng, trấn Thái Nguyên, trấn Lạng
Sơn, trấn Lạng Giang..., do các chức an phủ, trấn thủ đứng đầu như các lộ
khác. Do đặc điểm địa hình và dân cư ở các vùng này, nhà nước cũng có
nắm giữ đến cấp trấn, lộ, còn cấp châu, phủ vẫn tuyển chọn các thổ tù, tù
trưởng, tộc trưởng, giao cho họ quản giữ. Nhìn chung, nhằm mục tiêu xây
