ra lệnh chỉnh đốn quân đội, sửa sang binh nhung và có ý muốn tự mình cầm
quân đi đánh dẹp.
Tóm lại, tư tưởng chuẩn bị lực lượng ngay từ thời bình là một tư
tưởng chiến lược quan trọng được biểu hiện rõ nét trong quá trình xây dựng
đất nước và đặc biệt được triển khai mạnh mẽ vào những thời điểm cả nước
sắp bước vào các cuộc kháng chiến. Dựng nước gắn liền với giữ nước, xây
dựng kinh tế kết hợp với quốc phòng, "thái bình tu trí lực"... là những biểu
hiện của tư tưởng chủ động xây dựng thế nước của ông cha ta nhằm mục
đích bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc.
6. Tư tưởng "dĩ đoản chế trường", chỉ đạo cách ứng xử về chiến lược
Sách Đại Việt sử ký toàn thư chép: Năm Canh Tý (Hưng Long) thứ
8 (1300), tháng 6, Hưng Đạo Vương ốm nặng. Vua Trần Anh Tông ngự tới
nhà thăm và hỏi rằng: "Nếu có điều chẳng may, mà giặc phương Bắc lại
sang xâm lược thì kế sách như thế nào?"
68
Trần Quốc Tuấn đã nói về kế
sách giữ nước của mình, trong đó có câu: "Nó (quân địch - TG) cậy trường
trận, ta dựa vào đoản binh. Dùng đoản [binh] chế trường [trận] là sự thường
của binh pháp"
69
. Như vậy, về cách dùng binh, về nghệ thuật quân sự, Trần
Quốc Tuấn chủ trương dựa vào "đoản binh", tức dựa vào nội lực - thế mạnh
của mình để chế ngự cái "trường trận" của giặc. Chủ trương "dùng đoản
binh chế trường trận" là việc thông thường của một quân đội nhỏ, ít mà
phải chống lại những đội quân xâm lược đông và hùng mạnh. Đó cũng là tư
tưởng chỉ đạo nghệ thuật quân sự của một dân tộc nhỏ tiến hành chiến tranh
tự vệ chính nghĩa chống lại những kẻ xâm lược lớn mạnh.
Đây trước hết là tư tưởng chỉ đạo tác chiến. Xét về hoàn cảnh lịch
sử trong ba cuộc kháng chiến thời Trần chống quân Mông - Nguyên lớn