"đi đến đâu chém giết thả cửa, hoặc chất thây người làm núi, hoặc rút ruột
người quấn vào cây, hoặc rán thịt người lấy mỡ, hoặc làm nhục hình bào
lạc để mua vui, thậm chí có người theo lệnh giặc, mổ bụng người có thai,
cắt lấy tai của mẹ và con để dâng cho giặc"
16
. Những người sống sót thì bị
bắt hết làm nô tỳ và bị đem đi bán mà tan tác bốn phương. Những người
yêu nước bị quân Minh bắt, nếu không bị giết chết một cách tàn bạo thì
cũng bị đày sang Trung Quốc và không một ai trở về. Chúng lùng bắt hàng
loạt dân ta, nhất là các thợ thủ công đem về nước phục dịch, xây dựng kinh
thành. Về phương diện kinh tế, chính sách của nhà Minh là đẩy mạnh việc
vơ vét của cải và bóc lột nhân dân ta một cách tham tàn. Vừa chiếm được
nước ta, Trương Phụ đã cho quân lính mặc sức cướp phá và thu tiền đồng
chở về nước. Mùa hạ năm 1408, sau hơn một năm xâm lược và cướp bóc,
số "chiến lợi phẩm" mà Trương Phụ tâu lên vua Minh gồm: 235.900 con
voi, ngựa, trâu, bò; 13.600.000 thạch thóc; 8.677 chiến thuyền và 2.539.850
đồ quân khí
17
. Chúng tiến hành thu thuế và khai thác tài nguyên chở về
nước.
Mưu đồ thâm độc nhất của nhà Minh là muốn đồng hóa dân tộc ta.
Mục tiêu chính trị này được quán triệt trong toàn bộ chính sách đô hộ của
nhà Minh và được thực hiện ráo riết trong suốt thời Minh thuộc. Tất cả
những gì từng quy định sự tồn tại độc lập của nước ta, đã tạo nên sức sống
của dân tộc ta, chúng đều tìm cách hủy hoại. Tên nước Đại Việt bị xóa bỏ
và đất đai bị chia làm quận, huyện của nhà Minh. Chúng áp dụng chính
sách "dĩ Di trị Di" (dùng người Việt trị người Việt) để gây mầm chia rẽ,
làm yếu sức mạnh đoàn kết dân tộc của ta.
Trong âm mưu đồng hóa, nhà Minh đặc biệt dùng nhiều thủ đoạn
hủy diệt nền văn hóa dân tộc của ta. Theo sách Việt kiệu thư, trước lúc xuất
quân, Minh Thành Tổ ra lệnh: "Khi tiến quân vào An Nam thì chỉ trừ
những bản kinh và sách về Thích, Đạo không hủy, còn tất cả các bản in
sách, các giấy tờ cho đến sách học của trẻ con như loại "thượng đại nhân,
khâu ất kỷ", thì nhất thiết một mảnh giấy, một chữ đều phải thiêu hủy hết.
Trong nước ấy, chỉ có những bia do Trung Quốc dựng lên ngày trước thì để
