luyện tập thủy chiến, tập cách đánh thành, v.v.. Vì thế, nghĩa quân càng
luyện, khí giới càng tinh. Vũ khí trang bị của nghĩa quân từ chỗ tay không
đến ngày càng đầy đủ. Một phần do nhân dân cung cấp, một phần do lấy
được của quân thù, "phàm cung tên, giáo mác của giặc đều là chiến khí của
ta, vàng bạc, châu báu của giặc đều là quân tư của ta" (Lam Sơn thực lục);
nhưng chủ yếu nghĩa quân đã tự chế tạo ra và trang bị cho mình. Lê Lợi
chủ trương mở nhiều lò rèn đúc khí giới, lập các xưởng đóng thuyền, chế
tạo súng Cổn Dương, làm xe đánh thành; hạ lệnh khi kiểm duyệt quân ngũ,
tướng lĩnh và quân sĩ nào để thiếu vũ khí đều bị trừng phạt theo quân luật;
ngược lại, sẽ khen thưởng cho những ai bảo quản tốt vũ khí, trang bị.
Nhờ có quan điểm và phương thức xây dựng đứng đắn, nghĩa quân
Lam Sơn đã nhanh chóng trưởng thành và trải qua những bước phát triển
nhảy vọt. Từ một đội du kích nhỏ bé ở miền núi rừng Thanh Hóa đã trở
thành quân đội giải phóng chính quy hùng mạnh, có số lượng lên tới lên 30
vạn quân, bao gồm nhiều đạo tinh binh, có cả quân thủy và quân bộ, có cả
voi chiến và thuyền chiến... Càng tiến sâu xuống các vùng đồng bằng giàu
nhân lực vật lực, nghĩa quân càng được bổ sung và phát triển nhanh. Nghĩa
quân không chỉ trưởng thành về số lượng mà cả về tinh thần, kỹ thuật và
kinh nghiệm chiến đấu. Sự lớn mạnh nhanh chóng của nghĩa quân đã từng
bước làm chuyển biến tương quan lực lượng giữa nghĩa quân và quân
Minh. Thế và lực quân ta ngày càng áp đảo quân địch. Có những kết quả
đó, chủ yếu do Bộ chỉ huy Lam Sơn, đứng đầu là Lê Lợi và Nguyễn Trãi có
quan điểm, tư tưởng đúng đắn trong việc tổ chức, xây dựng nghĩa quân.
b) Tư tưởng khởi nghĩa toàn dân của Lê Lợi – Nguyễn Trãi
Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn trước hết là cuộc chiến tranh yêu nước
và chính nghĩa, một cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, nhằm cứu nước,
cứu dân khỏi ách thống trị tàn bạo của ngoại bang. Đó là tính chất và nội
dung cơ bản của khởi nghĩa Lam Sơn. Tư tưởng khởi nghĩa toàn dân, chiến
tranh nhân dân thể hiện rất đậm nét trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, trong
chiến tranh giải phóng dân tộc do Lê Lợi và Nguyễn Trãi lãnh đạo.
