của toàn dân. Những nhà quý tộc yêu nước như Trần Ngỗi, Trần Quý
Khoáng, hoặc cha con Đặng Tất - Đặng Dung, Nguyễn Cảnh Chân -
Nguyễn Cảnh Dị cũng như những người lãnh đạo khác trong phong trào
đấu tranh trước khởi nghĩa Lam Sơn, do hạn chế về tầm nhìn và năng lực
chủ quan, đã tỏ ra bất lực, không có tư tưởng tiến bộ, không có phương
sách hợp lý để phát động một cuộc khởi nghĩa vũ trang mang tính nhân dân
trong cả nước.
Chiến tranh yêu nước và chính nghĩa, trong bản thân nó đã chứa
đựng một sức mạnh tiềm tàng to lớn, một khả năng thắng lợi. Nhưng một
cuộc chiến tranh yêu nước và chính nghĩa mà lãnh đạo bất lực và sai lầm về
tư tưởng đường lối thì thất bại. Cuộc kháng chiến của nhà Hồ và những
cuộc đấu tranh giải phóng ngay sau đó đã chứng tỏ như vậy.
Đến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 - 1427), dưới sự lãnh đạo của
tầng lớp địa chủ tiêu biểu cho bộ phận tiến bộ nhất trong giai cấp phong
kiến lúc bấy giờ, đã khắc phục được những nhược điểm và sai lầm của
những cuộc khởi nghĩa trước đó. Để đưa sự nghiệp giải phóng đến thắng
lợi, cuộc khởi nghĩa Lam Sơn từng bước phát triển trở thành trung tâm của
phong trào đấu tranh trong phạm vi cả nước, thành một cuộc chiến tranh có
tính chất nhân dân rộng rãi. Tính chất yêu nước và chính nghĩa, sự tham gia
và ủng hộ của toàn dân, đó là sức mạnh vật chất và tinh thần của cuộc khởi
nghĩa và cũng là nguồn gốc sâu xa của mọi thắng lợi của cuộc khởi nghĩa.
Có được phong trào như vậy trước hết là do nghĩa quân Lam Sơn
được dẫn dắt và lãnh đạo bởi một Bộ tham mưu có tư tưởng và đường lối
phát động chiến tranh phù hợp. Lê Lợi, Nguyễn Trãi và những người lãnh
đạo cuộc khởi nghĩa không những đã hiểu rõ sức mạnh của tinh thần yêu
nước và chính nghĩa, sức mạnh của nhân dân mà còn biết phát huy sức
mạnh tiềm tàng đó để tổ chức và tiến hành cuộc chiến tranh giải phóng đất
nước.
Sau khi đánh bại nhà Hồ và thiết lập nền đô hộ trên đất nước ta,
quân Minh đã tự lột bỏ mọi chiêu bài "phù Trần diệt Hồ", "hưng diệt kế
