tuyệt"..., lộ rõ bản chất xâm lược và thi hành những chính sách áp bức, bóc
lột hết sức tàn bạo về mọi mặt. Âm mưu thâm độc của kẻ thù là đồng hóa
nhằm xoá bỏ cả sự tồn tại của quốc gia Đại Việt, vĩnh viễn duy trì nền đô
hộ ở nước ta.
Dưới sự thống trị của quân Minh, vận mạng của cả dân tộc đang
đứng trước nguy cơ bị tiêu diệt, quyền lợi của mọi tầng lớp nhân dân đều bị
uy hiếp và sự sống còn tối thiểu của con người bị chà đạp. Với lòng yêu
nước và chí căm thù giặc sục sôi, nhân dân ta đã liên tiếp đứng lên đấu
tranh. Biết bao cuộc khởi nghĩa đã bị nhấn chìm trong biển máu, nhưng
lòng yêu nước, ý chí quyết tâm giành độc lập vẫn rực cháy trong tâm can
mọi người.
Cũng chính xuất phát từ lòng yêu nước và chí căm thù ấy mà Lê
Lợi, Nguyễn Trãi và những anh hùng, hào kiệt từ bốn phương đã tụ nghĩa ở
Lam Sơn. Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ với sứ mạng lịch sử giải
phóng đất nước, cứu dân, cứu nước. Trong tư tưởng của Lê Lợi và Nguyễn
Trãi đã sớm hình thành một quan điểm khá rõ ràng, đó là phát động cuộc
khởi nghĩa nhân dân vì dân và dựa vào dân để đánh giặc, cứu nước. Các
ông chủ trương trước hết phải dựa vào dân. Khởi nghĩa nhằm đem lại an
ninh, hạnh phúc cho nhân dân.
Nguyễn Trãi, nhà tư tưởng lớn của thời đại đã sớm đến với Lê Lợi
và hai ông đã tâm đắc với nhau về đường lối "cứu nước gắn liền với cứu
dân", cứu nước là cứu dân, chiến đấu "vì nước" phải kết hợp với chiến đấu
"vì dân" và muốn cứu nước, cứu dân thì "trước hết phải lo trừ bạo", đánh
đuổi bọn xâm lược và tay sai của chúng. Tư tưởng nhân dân sâu sắc là nét
nổi bật trong tư tưởng Nguyễn Trãi. Tấm lòng của Nguyễn Trãi luôn hướng
về dân, thông cảm với nỗi đau khổ của dân và Nguyễn Trãi đã thấy được
sức mạnh vĩ đại của lòng dân yêu nước, đó là sức mạnh nước có thể chở
thuyền và lật thuyền (Phúc chu thủy tín dân do thuỷ). Từ thực tiễn lịch sử
lúc bấy giờ. Nguyễn Trãi đã rút ra rằng, vận nước thịnh hay suy, mất hay
còn, đều do sức mạnh của dân quyết định. Với tấm lòng thương dân, tin
