động rất thuận lợi cho nghĩa quân Lam Sơn trong buổi đầu của cuộc khởi
nghĩa khi lực lượng còn non yếu. Dựa vào lòng dân, dựa vào địa thế của
núi rừng, nghĩa quân đã chống lại được nhiều cuộc vây quét lớn của địch,
đã tiêu hao một phần sinh lực địch và khi cần thiết có thể rút lui bảo toàn
lực lượng. Tuy nhiên, đến năm 1423, khi cuộc khởi nghĩa đã phát triển đến
mức độ nhất định thì địa bàn hoạt động ở miền thượng du Thanh Hóa trở
nên chật hẹp. Lê Lợi nhận thấy rằng, nếu tiếp tục bám trụ ở miền rừng núi
thì sẽ hạn chế việc phát triển lực lượng nghĩa quân, không đáp ứng được
yêu cầu nhiệm vụ lớn lao của cuộc khởi nghĩa. Nếu tiến xuống miền trung
du và đồng bằng đông dân, nhiều của thì có thể giải quyết được vấn đề
cung cấp lương thực và việc phát triển lực lượng cũng thuận lợi hơn. Qua
thực tiễn của cuộc đấu tranh, bằng kinh nghiệm của bản thân, Lê Lợi,
Nguyễn Trãi và các tướng lĩnh Lam Sơn nhận thức được điều đó và đã
hoàn toàn nhất trí với kế hoạch sáng suốt của tướng Nguyễn Chích: tiến
quân vào Nghệ An để xây dựng đất đứng chân, xây dựng căn cứ địa mới,
mở rộng địa bàn, đẩy mạnh cuộc chiến đấu chống quân thù. Trong buổi họp
của Bộ tham mưu nghĩa quân bàn vấn đề cơ bản mà Lê Lợi đặt ra là:
"Chúng ta sẽ đi về đâu để lo việc nước", tức là xác định phương hướng
chiến lược cho cuộc khởi nghĩa trong giai đoạn mới, Nguyễn Chích đã đề
ra một kế hoạch nổi tiếng có tầm quan trọng đến toàn bộ quá trình phát
triển và thắng lợi của nghĩa quân Lam Sơn. Nguyễn Chích nói rằng: "Nghệ
An là nơi hiểm yếu, đất rộng, người đông. Tôi đã từng qua lại Nghệ An nên
rất thông thuộc đường đất. Nay ta trước hãy đánh lấy Trà Long, chiếm giữ
cho được Nghệ An để làm chỗ đứng chân, rồi dựa vào nhân lực tài lực đất
ấy mà quay ra đánh Đông Đô thì có thể tính xong việc dẹp yên thiên hạ"
47
.
Câu nói ngắn gọn của Nguyễn Chích chứa đựng cả một tư tưởng
lớn, một kế hoạch chiến lược quan trọng của cuộc khởi nghĩa. Nguyễn
Chích muốn rời căn cứ chật hẹp của miền núi rừng Thanh Hóa để tiến vào
Nghệ An, xây dựng căn cứ địa mới, làm cơ sở vững chắc cho sự nghiệp
đánh giặc, cứu nước. Tư tưởng và kế hoạch của Nguyễn Chích đã được Lê
