LỊCH SỬ TƯ TƯỞNG VIỆT NAM - TẬP 1 - Trang 78

Những chính sách nhằm mở mang, khuyến khích nông nghiệp của

nhà Lý như trên đã thực sự tạo điều kiện cho nông nghiệp phát triển, tăng
năng suất, dẫn đến nhiều năm mùa màng bội thu, đó là những năm: 1016
triều Lý Thái Tổ, 1030, 1041 triều Vua Lý Thái Tông; 1079, 1092, 1111,
1120, 1123 triều Vua Lý Nhân Tông; 1131 triều Vua Lý Thần Tông; 1139,
1140 triều Vua Lý Anh Tông...

Vào các thế kỷ X đến đầu thế kỷ XIII, ruộng đất canh tác thuộc

quyền sở hữu tối cao của nhà nước quân chủ do nhà vua đứng đầu. Tuy
nhiên, để thực hiện quyền quản lý và tổ chức sản xuất, nhìn chung nhà
nước trao quyền sử dụng ruộng đất cho cơ sở giáp - - công xã nông thôn
tồn tại phổ biến ở thế kỷ X, bắt đầu giải thể và chuyển biến thành đơn vị
hành chính cấp cơ sở từ thế kỷ XI trở đi dưới thời Lý. Như vậy giáp -
được quyền chiếm dụng ruộng đất phân cho các thành viên cày cấy, hằng
năm có nghĩa vụ nộp tô thuế cho nhà nước quân chủ. Mặt khác nhà nước
cũng trực tiếp quản lý một bộ phận ruộng đất, rõ nhất là ruộng tịch điền đã
xuất hiện từ thời Tiền Lê, phổ biến ở thời Lý; ruộng sơn lăng, ruộng quốc
khố, đồn điền xuất hiện ở thời Lý.

Vào thời kỳ này, trong kết cấu ruộng đất có một loại hình ruộng đất

phong cấp. Nguồn gốc của loại hình này là từ ruộng đất công giao cho cơ
sở chiếm dụng, Nhà nước cắt phân phong cho quý tộc, quan lại. Thời Tiền
Lê, Vua Lê Đại Hành đã cho con đi trấn giữ ở các vùng trọng yếu thuộc
Phú Thọ - Vĩnh Yên, Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Hà Tây, Thanh
Hóa. Vào thời Lý, nhà nước phong cấp cho quý tộc quan lại cao cấp dưới
hình thức thực ấp, thực phong được tính theo ruộng đất cùng số nông dân
sống trên vùng đất được phong. Ruộng đất phong cấp nói chung thuộc
quyền sở hữu của nhà nước, người được phong chỉ có quyền chiếm hữu
trong thời gian được phong cấp.

Ngoài những loại hình ruộng đất công đa dạng như trên, vào thời

này, ruộng đất tư hữu đã xuất hiện lác đác ở thế kỷ X, phổ biến hơn ở thời
Lý, đặc biệt từ thế kỷ XII trở đi. Ta có thể nhận diện loại ruộng này từ thế
kỷ X qua các trường hợp Dương Đình Nghệ ở ấp Ràng; Lê Lương ở Đông

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.