trại tham gia sản xuất và nghỉ ngơi. Đặc biệt, để tạo ra những đội quân tinh nhuệ, có khả năng
sử dụng hiệu quả những vũ khí truyền thống của đồng bào dân tộc như cung, ná..., anh em
Nguyễn Huệ đã khéo léo thương vận, lôi kéo các trai tráng thuộc các sắc tộc thiểu sổ: Xơ
đăng, Ê đê, Gia rai... tham gia quân đội. Với cách làm này, chỉ ít lâu sau anh em Tây Sơn đã
tuyển mộ được một đạo quân người Thượng, và cử Võ Đình Tú, Nguyễn Văn Tuyết, Lê Văn
Hưng đảm trách tổ chức huấn luyện võ nghệ. Sau khi được huấn luyện thuần thục, đội quân
này được đưa xuống giao cho Nguyễn Huệ và Trần Quang Diệu huấn luyện thêm về chiến
thuật, rồi được khép vào đội ngũ chính thức của quân đội Tây Sơn. Tuy yêu cầu phát triển
quân đội đặt ra khẩn trương, nhưng Tây Sơn vẫn trước sau giữ nguyên tắc "mộ lính chứ không
bắt lính".
Hệ thống tổ chức chỉ huy quân đội được sắp đặt gồm: Đại Tổng quản, Đại Đô đốc, Đô
đốc, Đề đốc. Theo đó, Nguyễn Huệ được phong chức Đại Tổng quản; Bùi Thị Xuân, Bùi
Đình Tú được phong Đại Tổng lý; Trần Quang Diệu được phong Đô đốc, Võ Văn Dũng là
Phó Đô đốc, Lê Văn Hưng làm Đề đốc, Nguyễn Văn Tuyết làm Tả Đô đốc, Nguyễn Văn Lộc
làm Hữu Đô đốc. Việc vận tải quân lương được giao cho Nguyễn Lữ và Nguyễn Thung với
chức Tán Tương quân vụ; Nguyễn Thung lo mặt Bắc, Nguyễn Lữ lo mặt Nam. Việc sơn
phòng bảo vệ căn cứ Tây Sơn, gồm tất cả vùng An Khê, Plâyku, Kon Tum được giao toàn
quyền cho chúa Xà Đàng Bok Kiơm quản lý.
Tại buổi lễ tế cờ xuất quân được tổ chức trang trọng trên đỉnh đèo An Khê, trước ba
quân, Tây Sơn vương Nguyễn Nhạc chính thức ban bố quân luật, gồm ba điều:
- Không được xâm phạm tính mạng và tài sản của đồng bào.
- Không được tiết lộ bí mật quân sự.
- Không được gây xáo trộn, chia rẽ trong hàng ngũ.
Nếu ai phạm phi một trong ba điều sẽ bị chém tức khắc.
Để tiếp tục củng cố và thắt chặt mối quan hệ giữa đội ngũ võ tướng chỉ huy quân đội
với triều đình, sau khi lên ngôi Hoàng đế lấy niên hiệu Thái Đức, Nguyễn Nhạc xuống chiếu
phong cho Nguyễn Huệ làm Long Nhượng tướng quân, Nguyễn Lữ làm Tiết chế, Phan Văn
Lân làm Nội hầu, Trần Quang Diệu làm Thiếu phó, Võ Văn Dũng làm Đại Tư khấu, Võ Đình
Tú làm Thái uý, Ngô Văn Sở làm Đại Tư mã, Bùi Thị Xuân được phong làm Đại tướng quân -
tự hiệu là Tây Sơn nữ tướng, quản đốc mọi việc quân dân trong hoàng thành và tuần sát vùng
Tây Sơn. Bên cạnh đó, tất cả các võ tướng còn lại đều được phong làm Đô đốc và Đại đô đốc.
Tổng quân số của quân đội Tây Sơn đến thời điểm năm Mậu Tuất (1778) có khoảng
15 vạn. Dựa theo binh chế đời nhà Chu, quân đội Tây Sơn được tổ chức thành 6 cấp, gồm:
Quân, Sư, Lữ, Tốt, Lượng, Ngũ. Phiên chế cụ thể là: Ngũ gồm 5 người, Lượng gồm 5 ngũ (25
người), Tốt gồm 4 lượng (100 người), Lữ gồm 5 tốt (500 người), Sư gồm 5 lữ (2.500 người),
Quân gồm 5 sư (12.500 người). Như vậy, tất thảy quân Tây Sơn có khoảng 12 Quân, gồm cả
