đích chiến đấu... để quân sĩ thông hiểu lẽ phải, quyết vượt qua mọi khó khăn gian khổ, kiên
quyết đánh thắng quân thù. Bên cạnh đó, việc rèn luyện ý thức tổ chức kỷ luật được quan tâm
thường xuyên, xây dựng quan hệ đoàn kết gắn bó keo sơn giữa chỉ huy với binh sĩ "tướng sĩ
một lòng phụ tử”, đồng thời thắt chặt quan hệ quân với dân. Phản ánh tính tổ chức kỷ luật của
quân đội Tây Sơn, sử gia Bùi Dương Lịch ghi lại rằng: trong lần tiến quân ra Bắc Hà "phù Lê,
diệt Trịnh” năm Bính Ngọ (1786), "Quân lệnh của Tây Sơn nghiêm ngặt không ai được tơ hào
một tí gì của nhân dân”, đối với toàn gia tộc chúa Trịnh thì "lấy hết của cải trong kho”
35
.
Như vậy, thực tế lịch sử đã minh chứng rằng xây dựng một quân đội cốt tinh nhuệ
không cốt nhiều, quân lính cốt hòa thuận không cốt đông, nhưng có đủ các thành phần lực
lượng thực sự là một trong những quan điểm tư tưởng nổi bật, tạo nên sức mạnh ưu thế để
quân đội của triều Tây Sơn từng bước đánh thắng thù trong giặc ngoài, tạo tiền đề cho việc
thống nhất đất nước, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và khẳng định vị thế của Đại Việt đối với các
nước láng giềng và khu vực.
2. Dựa vào dân để xây dựng quân đội và tạo dựng sức mạnh ưu thế cho khởi nghĩa và chiến tranh trong những thời
điểm quyết định
Với tư tưởng chỉ đạo hành động lúc đầu được xác định là "lấy tiền của, thóc lúa của
bọn nhà giàu chia cho người nghèo", nên anh em nhà Tây Sơn được nhân dân địa phương hết
lòng ủng hộ, thanh thế ngày thêm lẫy lừng và nhanh chóng lan toả khắp nơi.
Để có thể xây dựng được một quân đội mạnh cả về số lượng, trang bị vũ khí cũng như
ý chí quyết chiến quyết thắng, bảo đảm xuất quân là chiến thắng, đặc biệt là trong những thời
điểm quyết định. Nguyễn Huệ và Bộ thống soái quân Tây Sơn thống nhất tư tưởng chỉ đạo
"tận suất vi binh" - tức là "toàn dân tòng quân". Theo đó, tất cả đàn ông từ 15 đến 60 tuổi đều
tham gia việc quân
36
. Thông qua những cuốn gia phả còn lưu giữ được của dòng họ Hoàng ở
Vĩnh An (Cam Hiền, Đông Hà, Quảng Trị), dòng họ Nguyễn ở Xuân Hoà (Huế), dòng họ Ngô
ở Phổ Thạch (Hương Điền - Thừa Thiên)... cho thấy: trong cùng một gia đình có rất nhiều
người ở những thứ bậc khác nhau cùng tham gia quân đội của Nguyễn Huệ. Mặt khác, chính
giáo sĩ người Pháp đến truyền đạo nhiều năm ở Thuận Hoá là La Bertette đã viết thư gửi cho
Leton Dal (11-6-1788) kể rằng: quân giặc (chỉ Tây Sơn) đôi khi điều động được từ 200-300
nghìn quân. Một giáo sĩ khác là Doussain cũng khẳng định là: Cả dân tộc này đều làm lính
cho họ (Nguyễn Huệ) chẳng sót một người nào. Vốn là vùng đất được vua Thái Đức phân
chia cai quản trong nhiều năm, tình cảm giữa nhân dân địa phương với Bắc Bình vương
Nguyễn Huệ rất sâu nặng, nên số quân được tuyển mộ từ đất Thuận Hóa - Quảng Nam được
