Quá trình tiến hành cuộc kháng chiến chống quân Thanh, Tây Sơn - Nguyễn Huệ
không phải chỉ có hơn 10 vạn quân tập trung thiện chiến mà có cả một dân tộc. Bítxase là một
giáo sĩ người Pháp đã ghi trong hồi ký rằng: Ông (Nguyễn Huệ) đi suốt ngày đêm, dọc đường
dùng quyền lực thu nạp tất cả những người có thể cầm được vũ khí, ông không có lương thực
nào khác ngoài các lương thực qua các làng mà ông đi qua. Đây là sự chuẩn bị cần thiết và có
tính quyết định - làm thay đổi dần cán cân so sánh lực lượng giữa ta và địch, đảm bảo chắc
chắn cho thắng lợi của trận quyết chiến chiến lược.
Được tin Quang Trung đang khẩn trương tập trung binh lực đánh ra Bắc Hà, bên cạnh
việc khẩn trương tăng cường thế phòng ngự ở Tây Long, Đống Đa, Hải Dương, Sơn Tây, Tôn
Sỹ Nghị khẩn cấp cho lập nhiều đồn bốt ở phía nam Thăng Long, gồm: Gián Khẩu, Nguyệt
Quyết, Nhật Tảo, Hà Hồi, Ngọc Hồi, Văn Điển; trong đó, đồn Hà Hồi và Ngọc Hồi là những
cứ điểm then chốt, quyết định.
Căn cứ vào thực lực phòng ngự của quân Thanh, Quang Trung và Bộ Thống soái quân
Tây Sơn quyết định chia lực lượng thành năm đạo, mỗi đạo đảm trách một nhiệm vụ khác
nhau. Cụ thể:
- Đạo quân chủ lực đảm nhiệm hướng chủ yếu, do Quang Trung trực tiếp thống lĩnh;
Đại tư mã Ngô Văn Sở, Nội hầu Phan Văn Lân là những võ tướng quen thuộc chiến trường
Bắc Hà được giao đặc trách cầm đầu quân tiên phong. Hám Hổ Hầu (tức Chiêu Viễn) làm đốc
chiến; có nhiệm vụ: tiến công thẳng vào hệ thống phòng thủ chính yếu của quân Thanh ở nam
Thăng Long.
- Đạo thứ hai do Đô đốc Đông chỉ huy, đảm trách hướng thứ yếu, có nhiệm vụ: bất
ngờ bao vây, tiêu diệt đạo quân của Sầm Nghi Đống đóng ở Đống Đa, rồi qua cửa Tây Nam
(Ô Chợ Dừa), thọc vào thành Thăng Long.
- Đạo thứ ba do Đại Đô đốc Bảo chỉ huy, có nhiệm vụ: tiếp ứng cho cánh hữu - tức là
sẵn sàng phối hợp với đạo quân chủ lực, đối phó kịp thời với các tình huống và chủ yếu là bất
ngờ tham dự vào trận quyết chiến diệt đồn Ngọc Hồi, giành thắng lợi có ý nghĩa quyết định.
- Đạo thứ tư là thủy binh do Đô đốc Nguyễn Văn Tuyết chỉ huy vượt biển vào sông
Lục Đầu, tiến công diệt lực lượng địch ở Hải Dương và sẵn sàng tiếp ứng cho mặt Đông, phối
hợp với hướng tiến công chủ yếu và thứ yếu đánh vào Thăng Long.
- Đạo thứ năm cũng là thủy binh do Đại Đô đốc Nguyễn Văn Lộc chỉ huy theo đường
biển tiến vào sông Lục Đầu, đảm nhiệm làm mũi vu hồi, bí mật tiến vào sau lưng địch, nhanh
chóng tiến lên vùng Lạng Giang, Phượng Nhãn, Yên Thế, chắn ngang và bịt đường rút quân
của địch từ Thăng Long về Quảng Tây.
Về phiên chế, đạo quân chủ lực được chia thành tiền quân, trung quân, hậu quân; đạo
quân thứ hai và thứ ba là hữu quân; đạo quân thứ tư và thứ năm là tả quân. Với cách bố trí lực
lượng như trên, quân Tây Sơn đã tạo nên một thế trận hoàn chỉnh, gồm nhiều tầng nhiều lớp,
