Trước những hoạt động ráo riết của chủ nghĩa đế quốc sau Chiến
tranh thế giới thứ nhất, Nguyễn Ái Quốc quan tâm theo dõi những hội nghị
lớn của các cường quốc đế quốc và những động thái quân sự của các nước
đó ở khu vực chiến lược châu Á - Thái Bình Dương. Từ ngày 12-11-1921
đến ngày 6-2-1922, các nước đế quốc lớn họp hội nghị ở Oasinhtơn (Mỹ).
Hội nghị nhằm cụ thể thêm một bước việc phân chia lại thuộc địa là khu
vực ảnh hưởng, buộc nước Anh từ bỏ quyền thống trị mặt biển, thủ tiêu liên
minh Anh - Nhật, buộc Nhật từ bỏ độc quyền kiểm soát Trung Quốc, dọn
đường cho đế quốc Mỹ nô dịch các nước và giành quyền làm bá chủ Thái
Bình Dương. Nguyễn Ái Quốc hiểu rõ ý đồ của mỗi nước đế quốc, cũng
như bản chất gây chiến của chúng và những hậu họa sau cuộc hội nghị đó.
Vì vậy, tháng 3-1924, Người viết bài báo nhan đề Đông Dương và Thái
Bình Dương, đăng trên tập san Inprekorr (bằng tiếng Pháp) nêu rõ nguy cơ
của một cuộc chiến tranh thế giới mới. Người viết rằng, mới thoạt nhìn thì
dường như vấn đề Đông Dương và Thái Bình Dương không liên quan gì
đến công nhân châu Âu. Nhưng nếu người ta nhớ lại rằng: trong thời kỳ
cách mạng, đối phương không tấn công được nước Nga từ phía Tây, đã tìm
cách tấn công từ phía Đông. Thế là các cường quốc đã cho quân đội đổ bộ
lên Vlađivôxtốc, đồng thời nước Pháp cũng gửi những đạo quân người
Đông Dương sang Xibêri để giúp bọn bạch quân. Hiện nay, tất cả sinh lực
của chủ nghĩa tư bản quốc tế đều lấy ở các xứ thuộc địa. Đó là nơi chủ
nghĩa tư bản lấy nguyên liệu cho các nhà máy, nơi nó đầu tư, tiêu thụ hàng,
mộ nhân công rẻ mạt và nhất là tuyển những binh lính người bản xứ cho
các đạo quân phản cách mạng. Người nhấn mạnh: "Vì đã trở thành một
trung tâm mà bọn đế quốc tham lam đều hướng cả vào nhòm ngó, nên Thái
Bình Dương và các nước thuộc địa xung quanh Thái Bình Dương, tương lai
có thể trở thành một lò lửa chiến tranh thế giới mới mà giai cấp vô sản sẽ
phải nai lưng ra gánh”
104
.
Vạch trần bản chất thống trị độc ác của chủ nghĩa đế quốc, Nguyễn
Ái Quốc viết: "Ngày nay, chủ nghĩa đế quốc đã tiến tới một trình độ hoàn bị
gần như là khoa học. Nó dùng những người vô sản da trắng để chinh phục
