Thắng lợi của Tổng khởi nghĩa đã chứng minh hùng hồn bản
lĩnh và tài nghệ lãnh đạo khởi nghĩa vũ trang, nghệ thuật chớp thời cơ
của Đảng ta và lãnh tụ Hồ Chí Minh. Nghệ thuật đó biểu hiện tập
trung trong việc xác định đúng thời cơ, chọn đúng thời điểm phát lệnh
tổng khởi nghĩa ngay trong ngày Chính phủ Nhật Bản đầu hàng Đồng
minh. Nhờ nhạy bén, chuẩn xác và kịp thời, nên ta đã vượt lên trước
cuộc đua so với các thế lực thù địch, đồng thời hạn chế được sự chống
đối của quân Nhật đang đứng chân trên nước ta. Thực tế là, bằng thế
áp đảo của lực lượng cách mạng hùng hậu, ta đã giành được chính
quyền trong cả nước từ tay phát xít Nhật vào lúc trên chiến trường
Đông Dương chúng chưa nhận được lệnh hạ vũ khí. Khi quân Tưởng,
quân Anh, quân Pháp vào Đông Dương thì cách mạng Việt Nam đã
thành công. Nhân dân Việt Nam thực sự là người chủ đón tiếp quân
Đồng minh vào Việt Nam giải giáp quân Nhật và sẵn sàng đối phó với
mọi mưu toan của các thế lực thù địch trên tư thế của một quốc gia
độc lập, có chủ quyền.
2. Giành chính quyền gắn liền với bảo vệ chính quyền cách mạng
Nói đến khởi nghĩa vũ trang là nói đến vấn đề chính quyền gắn liền
với việc bảo vệ chính quyền và thành quả cách mạng đã giành được. Để
chủ động cho việc xây dựng chính quyền trong tương lai, từ rất sớm, lãnh
tụ Nguyễn Ái Quốc đã lưu tâm nghiên cứu vấn đề này. Qua nghiên cứu lý
luận và khảo sát thực tiễn, tư tưởng của Người về xây dựng chính quyền
cách mạng từng bước được hình thành. Tư tưởng đó của Người là nền tảng
tư tưởng lý luận để xây dựng chính quyền cách mạng trong quá trình tiến
hành khởi nghĩa vũ trang giải phóng dân tộc và trong những năm sau.