trở thành Chính phủ lâm thời
93
. Đây là một tổ chức có tính chất “tiền
chính phủ” được đại biểu nhân dân cả nước cử ra, có đủ quyền hạn và
trách nhiệm thay mặt nhân dân cả nước trong đối nội, đối ngoại.
Trong các địa phương, từ ngày 14 đến ngày 18-8-1945, các xã,
huyện còn lại trong Khu giải phóng (trừ Hà Giang); các tỉnh như Yên
Bái, Bắc Giang, Phú Thọ, Phúc Yên, Vĩnh Yên, Bắc Ninh, Thái Bình
(Bắc Bộ); Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Khánh Hòa
(Trung Bộ); Mỹ Tho, Sa Đéc (Nam Bộ) đã tổng khởi nghĩa giành được
chính quyền. Ngày 18-8, bốn tỉnh lỵ Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh,
Quảng Nam giành được chính quyền. Ngày 19-8, tổng khởi nghĩa ở
Hà Nội thắng lợi. Sau đó, tổng khởi nghĩa liên tiếp thắng lợi ở các
tỉnh: Khánh Hòa (ngày 19-8); Thái Nguyên, Bắc Ninh, Ninh Bình
(ngày 20-8); Cao Bằng, Tuyên Quang, Bắc Kạn, Sơn Tây, Nam Định,
Kiến An, Nghệ An, Ninh Thuận (ngày 21-8); Hưng Yên (ngày 22-8).
Ngày 23-8, tổng khởi nghĩa ở Huế thành công. Trong ngày 23 và 24-8,
các tỉnh: Hòa Bình, Hải Phòng, Hà Đông, Quảng Bình, Quảng Trị,
Bình Định, Gia Lai, Tân An, Bạc Liêu, Phú Thọ, Quảng Yên, Hà
Nam, Đắk Lắk, Phú Yên, Bình Thuận, Gò Công, Mỹ Tho, giành được
chính quyền. Ngày 25-8, tổng khởi nghĩa ở Sài Gòn thắng lợi; trong
ngày đó có thêm các tỉnh: Sóc Trăng, Châu Đốc, Long Xuyên, Vĩnh
Long, Bà Rịa, Thủ Dầu Một, Trà Vinh, Tây Ninh, Biên Hòa, Sa Đéc,
Kon Tum và Lạng Sơn giành được chính quyền. Cũng trong thời gian
này, chính quyền lâm thời của ba xứ cũng được tổ chức: Ủy ban nhân
dân lâm thời Bắc Bộ ra đời tối ngày 20-8, Ủy ban nhân dân lâm thời
Trung Bộ thành lập chiều ngày 23-8 và Ủy ban hành chính lâm thời
Nam Bộ ra mắt nhân dân ngày 25-8. Cuộc tổng khởi nghĩa thắng lợi
trong cả nước. Ngày 2-9-1945, Chính phủ lâm thời làm lễ ra mắt quốc
dân. Chính phủ lâm thời “đại biểu cho toàn dân Việt Nam”
94
là chính
phủ hợp pháp, hợp công lý.
Do được xây dựng trên nền tảng tư tưởng lý luận của Đảng và
lãnh tụ Nguyễn ÁiQuốc - Hồ Chí Minh, lại được chính Đảng và
