lại dám nhân lúc 1, 2 quan Pháp bất ý lẻn đánh giết ngầm, bè lũ như thế, rõ
là phản nghịch triều đình, không thể khoan tha được"
84
. Như vậy, triều đình
Huế lúc này đã coi những ai chống thực dân Pháp tức là chống lại triều
đình và mang tội bất trung với vua.
Sự đầu hàng và những lời đe dọa của triều đình Huế không làm nản
chí chống thực dân Pháp của các sĩ phu. Ở hầu khắp các địa phương trong
cả nước, các văn thân, sĩ phu nô nức hưởng ứng Chiếu Cần Vương cứu
nước do Vua Hàm Nghi phát động.
Tại các tỉnh Nam Trung Kỳ, ngay từ đầu tinh thần chiến đấu của
nhân dân dưới sự lãnh đạo của các văn thân, sĩ phu yêu nước đã hết sức
quyết liệt, sôi nổi với các phong trào của Trần Văn Dự, Nguyễn Hiệu,
Nguyễn Hàm ở Quảng Nam; Lê Trung Điền, Nguyễn Tự Tân, Bùi Điền,
Nguyễn Đức Nhuận ở Quảng Ngãi; tại Bình Định có phong trào của Đào
Doãn Định, Mai Xuân Thưởng...
Để dập tắt các phong trào yêu nước, cuối năm 1885 thực dân Pháp
đã huy động thêm hai đạo binh (lính Pháp hai đội, lính tập một đội, mỗi đội
200 tên) đi tới Quảng Nam, sau đó hợp lực với hai đạo binh của sơn phòng
Quảng Ngãi và Bình Định để quyết chiến một phen nhằm giành thắng lợi
nhanh chóng. Đồng Khánh cũng vội vã "sai viện thần đem việc hợp lại để
đánh, tư ngay cho bọn Nguyễn Thân, Phan Liêm biết mà làm. Rồi vì tình
hình giặc ở Bình Định còn khẩn cấp, văn thân hạt ấy xin lưu phòng thần ở
lại để giúp việc trấn áp. Ác man ở hạt Quảng Ngãi, cũng hiện đương càn dỡ
quấy nhiễu, chuẩn cho Thân vẫn đóng quân ở hạt Quảng Ngãi cùng với
khâm sai Quảng Nam cùng làm thanh ứng"
85
. Các cuộc càn quét, bắt bớ
diễn ra liên miên, gây tổn thất to lớn cho các phong trào yêu nước ở Quảng
Nam và Quảng Ngãi. Từ năm 1887, hầu hết các căn cứ kháng chiến bị giặc
phá vỡ, nhiều thủ lĩnh nghĩa quân bị bắt hoặc hy sinh. Phong trào chống
thực dân Pháp ở Quảng Nam và Quảng Ngãi bị suy giảm đáng kể.
Đứng đầu nghĩa quân Quảng Nam là Nguyễn Hiệu đã bị bắt và xử
tử vào tháng 9-1887. Để khủng bố tinh thần "chống cả triều lẫn Tây" của
