Nghĩa quân Hùng Lĩnh không áp dụng lối đánh vận động của nghĩa
quân Bãi Sậy hay cố thủ một chỗ như nghĩa quân Ba Đình mà kết hợp hài
hòa giữa công và thủ. Nghĩa quân chọn những địa điểm hiểm yếu để làm
căn cứ đánh địch. Khi địch mạnh và liên tục tấn công thì nghĩa quân rời căn
cứ đi nơi khác. Với chiến thuật linh hoạt này, nghĩa quân Hùng Lĩnh đã duy
trì được cuộc chiến đấu trong một thời gian khá dài (6 năm).
Khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa có nhiều cách đánh giặc
phong phú nhất. Nghĩa quân dựa vào địa thế hiểm yếu của núi rừng và công
sự kiên cố để đương đầu với địch. Mặc dù có những căn cứ thủ hiểm vững
chắc nhưng nghĩa quân cũng thường xuyên di chuyển và phân tán để dễ bề
hoạt động. Nghĩa quân sử dụng nhiều hình thức chiến đấu phong phú: khi
công đồn diệt viện, khi chống càn, khi chặn đường giao thông tiếp tế của
địch... Có những trận đánh nghĩa quân đã dùng chiến thuật điệu hổ ly sơn
nhử quân Pháp ra khỏi vị trí phòng thủ rồi phá đồn, hay tổ chức những trận
tập kích lớn đánh thẳng vào thị xã Hà Tĩnh
105
; hoặc sử dụng lối đánh du
kích như dùng chông và bẫy để tiêu diệt địch. Nhờ những cách đánh sáng
tạo đó, nghĩa quân đã duy trì được cuộc chiến đấu trong suốt hơn 10 năm,
cho dù lực lượng của địch mạnh gấp mấy lần.
Nhìn chung, phong trào Cần Vương là một mốc son đậm nét trong
trang sử chống ngoại xâm của dân tộc, nói lên tinh thần yêu nước, chống
thực dân Pháp kiên cường của nhân dân Việt Nam. Phong trào Cần Vương
phản ánh tư tưởng quân sự Việt Nam thông qua các hoạt động chống thực
dân Pháp của các văn thân, sĩ phu yêu nước trên một số khía cạnh như:
Một là, các văn thân, sĩ phu đã biết kế thừa và phát huy sức mạnh
đoàn kết toàn dân đánh giặc giữ nước. Nếu triều đình "khi dân" (coi thường
dân) thì họ lại biết trọng dân, dựa vào lòng yêu nước của dân, khai thác và
phát huy sức mạnh trong dân, động viên sức mạnh vật chất, tinh thần và trí
tuệ của dân để đánh giặc.
Hai là, các văn thân, sĩ phu đã biết phát huy các kinh nghiệm đánh
giặc giữ nước của các thế hệ trước để lại. Khi phải đối mặt với kẻ thù có ưu
