Pháp, sau đó là đế quốc Mỹ, những đế quốc có tiềm lực kinh tế, sức
mạnh quân sự và trình độ khoa học - kỹ thuật hơn ta nhiều lần. Chúng
cũng đưa ra các luận điệu lừa bịp nhân dân Pháp, Mỹ và thế giới, che
giấu dã tâm xâm lược.
Trong suốt 16 tháng sau ngày giành được độc lập, Chủ tịch Hồ Chí
Minh và Chính phủ Việt Nam, bằng nhiều cách, bày tỏ thiện chí với đối
phương để đất nước có hoà bình, nhân dân có điều kiện xây dựng cuộc
sống ấm no, tự do, hạnh phúc. Nhưng thực dân Pháp, được các thế lực đế
quốc hiếu chiến ủng hộ, giúp sức, quyết tâm cướp nước Việt Nam một lần
nữa. Cũng như vậy, sau khi Hiệp định Giơnevơ về kết thúc chiến tranh, lập
lại hoà bình ở Đông Dương được ký kết, trong khi nhân dân Việt Nam
nghiêm chỉnh thi hành hiệp định, thì đế quốc Mỹ và tay sai lại ra sức phá
hoại, chúng quyết chia cắt đất nước Việt Nam. Tuy ở hai thời điểm và hoàn
cảnh khác nhau, nhưng các sự kiện nêu trên mang cùng một bản chất là,
chủ nghĩa đế quốc hiếu chiến đã cố tình xâm lược, nô dịch đất nước và
nhân dân Việt Nam. Đạo lý, khát vọng hoà bình, thiện chí thương lượng
của Chính phủ và nhân dân Việt Nam bị chúng chà đạp. Nhân dân Việt
Nam không còn con đường nào khác là cầm vũ khí đứng lên chống quân
xâm lược.
Cuộc kháng chiến vệ quốc thời hiện đại của dân tộc Việt Nam
là chiến tranh cách mạng, chiến tranh nhân dân. Muốn phát huy đến
mức cao nhất sức mạnh toàn dân, và chỉ có như thế Việt Nam mới đủ
sức đương đầu và giành thắng lợi trong cuộc chiến đấu sinh tử chống
quân xâm lược, ngoài việc đề ra và tổ chức thực hiện thành công
đường lối chính trị, đường lối quân sự đúng đắn, sáng tạo, Đảng và
Chủ tịch Hồ Chí Minh còn chủ trương đẩy mạnh kháng chiến toàn
diện trên tất cả các mặt trận: quân sự, chính trị, ngoại giao, kinh tế
cũng như văn hóa và tư tưởng. Mỗi lĩnh vực đấu tranh đều có vị trí
quan trọng nhất định trong việc tạo ra sức mạnh tổng lực to lớn. Cũng
chính từ đặc tính chiến tranh cách mạng, chiến tranh nhân dân do
Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, kháng chiến đã huy động được sức
