Những điều trên chứng tỏ, trong tư duy, trong tư tưởng của
nhiều nhà lãnh đạo đất nước từ nhiều thế kỷ trước đây đã thường
xuyên lo nghĩ đến vấn đề phòng thủ đất nước, rằng quốc phòng cần có
phương lược tốt và phải có kế lâu dài. Chính vì đặc điểm nạn ngoại
xâm là mối đe dọa thường xuyên và nguy hiểm nhất đối với sự sống
còn của dân tộc, nên các triều đại, ngay cả khi vừa kháng chiến thành
công đã nghĩ đến phát triển mọi mặt, làm sao để có cuộc sống hòa
bình, cho dân giàu, nước mạnh, quốc phú, binh cường, đất nước cường
thịnh để sẵn sàng chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược.
b) Phòng thủ đất nước (tức quốc phòng) là bảo vệ chủ quyền, toàn
vẹn lãnh thổ, bảo vệ đương triều, bảo vệ tài nguyên đất nước
Nước Đại Việt xưa nổi tiếng là một xứ sở đẹp và giàu có. Sách Đảo
di chí lược của Trung Quốc đời Nguyên chép: “Nước Giao Chỉ đất rộng
người đông, khí hậu thường nóng, ruộng đất phần lớn phì nhiêu” và "đất
Giao Chỉ sản nhiều vàng, bạc, đồng, chì, thiếc, ngà voi, lông chim trả, nhục
quế, cau, v.v..."
12
. Sách An Nam chí nguyên chép: "Đất Giao Chỉ dựa vào
núi và phụ vào biển, có rất nhiều sản vật quý", "ở đó có ruộng đất màu mỡ,
cấy lúa, trồng dâu và chăn nuôi đều thích nghi cả...Muối thì trắng như
tuyết. Cánh chim trả thì đỏ tía đẹp mắt. Vàng thì sẵn ở châu Phú Lương và
Quảng Uyên. Hạt trai sáng thì sẵn ở các xứ Tĩnh An và Vân Đồn. Còn san
hô và đồi mồi thì sẵn trong biển..."
13
. Sử cũ nước Việt Nam viết rằng:
"Nước Đại Việt là nơi đô hội ở phương Nam, ruộng cấy lúa tốt, đất trồng
dâu tốt, núi sẵn vàng bạc, biển sẵn châu ngọc. Người ở đâu đến sống, buôn
bán cũng đều làm giàu được"
14
. Một đất nước giàu đẹp, lại ở vị trí địa lý
quan trọng thì không thể tránh khỏi cặp mắt nhòm ngó đầy tham vọng của
những thế lực bành trướng xâm lược từ bên ngoài qua thế kỷ này đến thế
kỷ khác. Kinh nghiệm lịch sử hơn một nghìn năm trước đã được sử gia
Phan Huy Chú khái quát như sau: "Cái tiếng phong phú ấy đồn đi xa, nên
Trung Quốc lúc nào cũng nghĩ cách chiếm lấy nước mình, đặt ra quận
huyện để cai trị từ lâu rồi. Lúc chưa lấy được thì nghĩ cách để lấy, khi đã
lấy được thì không chịu bỏ ra nữa"
15
. Chính vì thế, các vị minh quân khi trị
