đảo của nước Đại Việt. Đây là bằng chứng khẳng định chủ quyền biên giới,
lãnh thổ quốc gia của Lê Thánh Tông và triều Lê. Nhà vua còn cắm mốc
xác định chủ quyền lãnh thổ. Trước đó, năm 1435, Nguyễn Trãi soạn xong
sách Dư địa chí, ghi chép rất công phu diện mạo núi sông, tên đất, tên làng,
thổ nhưỡng, thủy văn, sản vật đặc trưng, phong tục tập quán từng vùng. Đó
là những công trình, tác phẩm địa lý học đầu tiên góp phần khẳng định chủ
quyền quốc gia, xác định cương vực lãnh thổ đất nước.
Vua Lê Thánh Tông là vị vua anh minh, tài trí, đưa nước Đại Việt
đến giai đoạn thịnh trị nhất thời Lê Sơ. Nhà vua luôn thấu hiểu giá trị của
từng tấc đất, ngọn núi, thước sông của ông cha để lại; xác định rõ trách
nhiệm của bản thân và quần thần là phải giữ gìn biên cương, lãnh thổ quốc
gia; thường xuyên nhắc nhở và chỉ cho những người làm nhiệm vụ bảo vệ
và giải quyết những vấn đề biên giới thấy rõ vai trò, trách nhiệm, chức
phận trong việc bảo toàn từng mảnh đất của tổ tiên để lại và yêu cầu phải
bảo vệ đến cùng. Ông nói: "Một thước núi, một tấc sông của ta lẽ nào lại
vứt bỏ? Các ngươi phải cương quyết tranh biện, chớ cho họ lấn dần. Nếu họ
không nghe, còn có thể sai sứ sang phương Bắc trình bày rõ điều ngay gian.
Nếu các ngươi đem một thước núi, một tấc đất của Thái Tổ làm mồi cho
giặc thì tôi phải tru di"
19
.
Dưới thời phong kiến, "trung quân ái quốc" là quan điểm
truyền thống. Yêu nước là yêu vua, bảo vệ đất nước cũng là bảo vệ
vua và triều đình. Nói cách khác, tư tưởng quốc phòng trong thời
phong kiến Việt Nam có hình thức tư tưởng trung quân ái quốc. Đây
chính là đặc trưng lịch sử của tư tưởng quốc phòng: vì nhà nước
phong kiến trực tiếp nằm dưới quyền lực tuyệt đối của vua và bộ máy
quan lại, do đó nhà nước và cương vực quốc gia đều được định dạng
đồng nhất với quyền lợi của triều đại. Đặc trưng lịch sử này có điểm
tích cực: triều đình phong kiến luôn chú trọng bảo vệ cương vực quốc
gia, xét như bảo vệ lợi ích thiết thân của hoàng tộc. Tuy nhiên, như đã
nói, trong những hoàn cảnh lịch sử đặc biệt, như dưới thời vua Tự Đức
vào nửa cuối thế kỷ XIX, khi nhà vua ý thức quyền lợi hoàng tộc đặt
