lãnh đạo, lật đổ ách thống trị của nhà Minh, hoàn thành sự nghiệp giải
phóng dân tộc.
Ông cha ta đã sớm biết đoàn kết để giữ nước, đã sớm gắn
quyền lợi của Tổ quốc với quyền lợi của gia đình và bản thân, gắn bó
nước với nhà, làng với nước trong mối quan hệ keo sơn bền chặt.
"Nước mất thì nhà tan", câu nói đó đã có từ lâu đời và nói lên ý thức
của nhân dân Việt Nam.
Ý thức đấu tranh vì độc lập, tự do và toàn vẹn lãnh thổ trong
giai đoạn này đã phát triển cao độ. Kẻ thù dân tộc là những thế lực
xâm lược cực kỳ lớn mạnh như nhà Tống, đế chế Mông - Nguyên và
nhà Minh đều có quân hùng tướng giỏi; nhưng quân và dân Việt Nam
quyết không sợ, đã quyết tâm kháng chiến và kháng chiến thắng lợi.
Người Việt đã dám đánh, biết đánh và quyết thắng những kẻ thù lớn
mạnh.
Thắng lợi của quân và dân Việt Nam thời Lý trong cuộc kháng
chiến chống quân Tống xâm lược là kết quả của một bước phát triển
vượt bậc của dân tộc Việt Nam về mọi mặt - tinh thần, vật chất và
nghệ thuật tổ chức kháng chiến. Xuất phát từ những quan điểm quân
sự đúng đắn, nhà Lý đã tiến hành một cuộc kháng chiến với tinh thần
chủ động, với tư thế đạp lên đầu thù, khí phách hiên ngang và ý thức
sâu sắc về quyền bất khả xâm phạm của dân tộc Việt Nam làm chủ đất
nước và vận mệnh của mình. Bài thơ thần bên sông Như Nguyệt, được
coi là tuyên ngôn chính trị của nước Việt mới, đã nói lên khí phách, tư
thế và quyết tâm của dân tộc Việt Nam thủa ấy:
"Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư,
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư"2
