Đó là một bước phát triển mới của tinh thần tự tôn dân tộc, của
tư tưởng vì độc lập, tự do. Bằng bài thơ đó, dân tộc Việt Nam tuyên bố
khẳng định quyền độc lập thiêng liêng và quyền bình đẳng của mình,
cảnh cáo nghiêm khắc kẻ xâm lược. Tinh thần đó, khí phách đó là
nhân tố quan trọng làm nên thắng lợi của cuộc kháng chiến.
Trong vòng 30 năm(1258-1288), dân tộc Việt Nam đã ba lần
đương đầu với những đạo quân xâm lược hùng mạnh bậc nhất của đế
chế Mông - Nguyên đã và đang chiến thắng khắp nơi trên thế giới.
Mỗi lần xâm lược, quy mô và mức độ chiến tranh lại càng lớn, ác liệt
hơn; nhưng mỗi lần kháng chiến, dân tộc Việt Nam lại càng vững
vàng, kiên cường, sáng tạo và thắng lợi càng vang dội hơn. Cuộc
kháng chiến chống xâm lược hồi thế kỷ XIII là một bản anh hùng ca
bất hủ, là sự thể hiện sâu sắc và rực rỡ lòng yêu nước, khí phách anh
hùng, trí thông minh sáng tạo và sức mạnh đoàn kết của dân tộc Việt
Nam. Từ mọi tầng lớp xã hội, từ các thành phần dân tộc và các lứa
tuổi khác nhau, qua kháng chiến, đã xuất hiện bao con người và sự
tích anh hùng tiêu biểu cho phẩm chất cao quý của dân tộc. Cuộc
kháng chiến đời Trần, do đó, đã đạt đến trình độ của một cuộc chiến
tranh nhân dân chống ngoại xâm. Người vận dụng thiên tài chiến
lược, chiến thuật cuộc chiến tranh nhân dân đó chính là nhà quân sự
lỗi lạc Trần Quốc Tuấn. Với tri thức quân sự uyên bác kết hợp với tinh
thần yêu nước nồng nàn, ông đã góp phần lớn lao vào việc tổ chức và
lãnh đạo kháng chiến, đưa khoa học và nghệ thuật quân sự Việt Nam
tiến bước vượt bậc. Những quy lý về tổ chức quân sự từ trung ương
đến địa phương cũng như hoạt động đào tạo quân đội quốc gia của ông
sẽ là chuẩn mực cho nhiều thế kỷ sau đó. Trần Quốc Tuấn là tấm
gương tiêu biểu cho tinh thần, ý chí quyết chiến quyết thắng trước kẻ
thù lớn mạnh. Trước họa xâm lăng, ông luôn đặt lợi ích của dân tộc,
của đất nước, của muôn dân lên trên hết - đó là nhận thức tiền đề cho
tư duy về vận động chiến tranh và lực lượng tiến hành chiến tranh.
Sức mạnh của cả nước, ý chí chiến đấu của toàn dân đã được ông và
