rộng mười thước và vương lộ (tức như quốc lộ) rộng gần hai chục thước.
Một trong những vương lộ đó dài gần hai ngàn cây số, đưa từ kinh đô
Pataliputra tới biên giới Tây Bắc, nghĩa là bằng nửa đường băng ngang Hoa
Kì từ Đông qua Tây. Mégasthènes bảo bên bờ lộ, cứ cách ngàn rưỡi thước
lại cắm một cây trụ ghi hướng đi về đâu và khoảng đường còn bao xa.
Cùng cách khoảng gần đều đều, người ta trồng cây có bóng mát bên lề
đường, đào giếng, dựng các nhà trạm và các lữ điếm. Chuyên chở thì dùng
xe bò, kiệu, xe trâu, ngựa, lạc đà, voi, lừa và phu phen. Đi bằng voi là cách
thức sang nhất, chỉ hoàng tộc và các đại thần mới dùng, cách đó được dân
rất ham mê và người ta cho rằng một con voi đáng quí hơn cái trinh tiết của
đàn bà
Việc hành chánh trong các thị trấn cũng tổ chức theo qui tắc phân phối các
dịch vụ thành nhiều ti riêng biệt. Chẳng hạn kinh đô Pataliputra gồm một
hội đồng gồm ba mươi nhân viên chia làm sáu ti. Một ti điều khiển kĩ nghệ,
một ti lo về ngoại kiều, kiếm chỗ ở cho họ, hướng dẫn họ mà cũng dò xét
sự di chuyển của họ, một ti giữ sổ sinh và sổ tử, một ti nữa cấp giấy phép
cho thương nhân, qui định việc bán các sản phẩm tự nhiên, kiểm soát các
đồ đo lường, một ti nữa kiểm soát việc bán hoá phẩm, một ti nữa đánh thuế
10% vào mọi việc giao dịch. Hawell bảo: “Tóm lại, ở thế kỉ thứ IV trước
Công nguyên, Pataliputra có vẻ là một đô thị tổ chức và cai trị rất hoàn hảo
theo những qui tắc tốt nhất của môn xã hội học”. Còn Vincent Smith thì
khen: “Sự tuyệt hảo của các biện pháp đó đáng làm cho ta ngạc nhiên dù ta
chỉ mới xét các đại cương mà thôi, nếu đi sâu vô chi tiết thì ta càng thán
phục rằng ba trăm năm trước Công nguyên, làm sao Ấn Độ đã sáng lập và
thực hành được một nền hành chánh như vậy”.
Chính quyền đó chỉ có mỗi một nhược điểm là chuyên chế, do đó luôn luôn
phải dùng đến sức mạnh và mật vụ. Như mọi nhà cầm quyền chuyên chế,
ngai vàng của vua Chandragupta rất lung lay, ông ta luôn luôn sợ một vụ
nổi loạn, sợ bị ám sát. Đêm nào cũng phải đổi phòng ngủ, không dám ngủ
hoài một phòng, và lúc nào cũng có vệ binh ở chung quanh. Theo truyền
