LỊCH SỬ VĂN MINH ẤN ĐỘ - Trang 231

[11]

Chúng ta nên phân biệt: Brahman: linh hồn vũ trụ; Brahamane: Bà La

Môn; Brahma: tên vị thần; Brahmana: Phạn Chí, tên sách thần chú của các
Bà La Môn viết. (ND).

[12]

Tới năm 1854 mà người ta còn thấy những vụ giết người để tế thần.

Xưa kia người ta tin rằng có những người rất mộ đạo tự hiến thân để tế
thần, chẳng hạn những người tự ý đâm vào xe trước thần Juggernaut (tiếng
Ấn là Jagannath) cho xe cán; nhưng ngày nay người ta bảo những trường
hợp đó rất hiếm, có lẽ là do tai nạn hơn là do ý muốn quyên sinh để tế thần.
(Tên châu thành thờ vị thần đó cũng gọi là Juggernaut).

[13]

Tu viện trưởng Dubois bảo: “Người Ấn cho nước tiểu là thứ công hiệu

nhất để tẩy mọi thứ ô uế. Tôi đã thấy những người Ấn mê tín đi theo các
con bò cái khi nó ra đồng ăn cỏ và rình hứng nước tiểu nóng hổi quí báu
của nó bằng những bình bằng đồng, rồi đem về nhà; có khi họ đưa tay ra
hứng uống ngay một ngụm, còn lại thì dùng để rửa mặt”.

[14]

Tu viện trưởng Dubois luôn luôn nghi ngờ các tín ngưỡng không phải

tín ngưỡng của ông, viết thêm rằng: “Các người Ấn trí thức thường cho đa
số các sannyasi chỉ là bọn bịp bợm”.

[15]

Tôi thêm chữ vua vì trong bản tiếng Anh chép là: King Milinda.

(Goldfish).

[16]

Bactriane là Tây Vực thời xưa. (ND).

[17]

Người Ấn gọi là Milinda (Di Lan Đà). (ND).

[18]

Kabir: sách in là Kabie, tôi sửa lại theo bản tiếng Anh. (Goldfish).

[19]

Chắc tác giả muốn nói một thứ luân lí nào đó thôi. (ND).